Vandaag zonk de oceaan kruiser SS Patria door een bomaanslag van de zionistische militie Hagana. 267 mensen werden gedood en 172 gewond.
Het zinkende schip in de haven van Haifa. bron: www.wikimedia.org
Het schip had 1800 joodse vluchtelingen aan boord en lag in de haven van Haifa in Palestina. De vluchtelingen waren door Nazi Duitsland gedeporteerde joden. Voordat het Dritte Reich begon met het systematische uitmoorden van joden werd gepoogd hun uit Europa te verdrijven. Zionisten werkten daarbij deels samen om zo veel mogelijk joden naar Palestina te halen. De Britse autoriteiten die toentertijd nog het mandaat over de kolonie Palestina hadden, wilden dit verhinderen. De toenemende joodse kolonisatie van Palestina en het agressieve optreden van zionistische milities zorgde voor grote spanningen met de Palestijnse meerderheid.
De vluchtelingen waren al eerder gearriveerd op drie verschillende schepen. Zij kwamen uit de getto’s van Wenen, Danzig en Praag. Maar de schepen werden door de Britse marine opgevangen. De SS Patria een veel groter schip werd gehuurd om alle vluchtelingen in een keer naar Mauritius over te brengen. Hier zouden zij het einde van de oorlog moeten afwachten.
Begraafplaats van een deel van de verdronken vluchtelingen.
De joodse gemeenschap in Palestina deed verschillende pogingen om dit te voorkomen, er werd zelfs een algemene staking gehouden, maar de Briten waren meer gevreesd voor een Palestijnse oproer dan voor de druk die de joden uitoefenden. Het Nazi leger in Noord-Afrika was net verslagen wat enige rust in de regio gaf en die wilden de koloniale autoriteiten behouden, ook om geen voorbeeld te geven voor volgende immigranten.
De zionistische groep Irgun, een radicalere militie dan Hagana, probeerde zonder succes een bom in het schip te plaatsen om het schip onklaar te maken. Hagana had het zelfde doel. Men wilde het schip zo zwaar beschadigen dat het langer in de haven moest blijven, dit zou uitstel geven voor mogelijke andere oplossingen. Maar de bom die uiteindelijk door een joodse dokwerker werd geplaatst was te sterk en sloeg een groot gat in de zijwand van het schip. Het schip kantelde op zijn zij en zonk binnen een kwartier. Toesnellende boten konden de meeste opvarenden redden, maar velen raakten opgesloten of werden door vallende lading geraakt. De overlevende vluchtelingen werden vast gezet in een kamp in Atlit en mochten later om humanitaire redenen in Palestina blijven.
Het lukte de Hagana lange tijd om haar betrokkenheid bij de aanslag geheim te houden. De Britse autoriteiten gingen er van uit dat het een daad was van de Irgun of van de vluchtelingen zelf. De Hagana zou later de kern vormen van het op te richten Israëlische leger en veel van haar functionarissen waren verbonden aan de Mapai partij, de voorloper van de arbeiderspartij van Israël. Mapai en de met haar verbonden Hagana speelden een beslissende rol in het verzet tegen de Britse autoriteiten en de verdrijving van de Palestijnen. Bij de oprichting van de staat Israël genoten zij daarom groot aanzien. Veel politieke leiders waren lid geweest van de Hagana.
Levin Zühlke – van Hulzen, 25-11-2014