Christelijke minderheid

Dit is een korte versie van circa 500 woorden. Klik hier voor een uitgebreid achtergrondartikel.
Door: Jan Schnerr - Laatst aangepast op: 22 maart 2022

Hoeveel christenen?

In 2020 leefden er in Israël en de bezette gebieden 7,1 miljoen Palestijnen (inclusief kleine Arabische minderheden) op een totale bevolking van 14,3 miljoen. Eind 2021 was het aantal christenen in Israël (excl. bezet gebied) ruim 180.000 ofwel 1,9% van de Israëlische bevolking (waarbij de joodse kolonisten in bezet gebied wel zijn meegerekend). Dat waren er in 1946, 1949, 1970 en 1990: 145.000, 34.000, 75.000 en 115.000. De Grieks Orthodoxen en leden van andere Byzantijns-orthodoxe kerken vormen de meerderheid. Bijna een kwart van deze christenen is niet-Arabisch. In de cijfers zijn niet begrepen enkele tienduizenden christelijke buitenlandse arbeiders zonder permanente verblijfsvergunning. In de bezette gebieden (incl. Gaza en Oost-Jeruzalem) is het aantal christenen ongeveer 50.000. Wereldwijd wordt het aantal Palestijnse christenen geschat op 500.000, waarvan dus 60 tot 65% buiten Israël/Palestina woont en daarvan een groot deel in Zuid-Amerika.

Sociale positie

Binnen de Israëlisch-Palestijnse bevolking scoren de christenen hoewel gediscrimineerd als niet-joden, hoog op opleidingsniveau en andere sociaal-economische indicatoren, te typeren als de hogere middenklasse. In de economie van de bezette gebieden spelen zij een belangrijke rol voor de werkgelegenheid en voor de Palestijnse civiele maatschappij die zwaar onder druk van de bezetting staat.

Emigratie

De hoge emigratiegraad onder Palestijnse christenen heeft als belangrijke oorzaken het met geweld en administratieve maatregelen isoleren van de bevolking in een klein gebied (voorbeeld: Gaza), etnische zuivering (voorbeeld: Oost-Jeruzalem), het tegengaan van economische ontwikkeling (gehele Westoever en Oost-Jeruzalem) en het belemmeren van de beleving van godsdienstige tradities (idem). Over Bethlehem schreef oud-ambassadeur Eric Jan Ader1Ader, Erik. Oorlogen & oceanen Een familiegeschiedenis. Querido Fosfor, 2020. Blz. 195 dat het wegblijven van toeristen en de ‘ijzeren vuist van de bezetting’ maakte, ‘dat ieder die dat kan Bethlehem verlaat. Het zijn vooral de christenen onder hen aan wie dat lukt: hoogopgeleid, met contacten in het Westen en na ‘9/11’ minder verdacht dan moslims. Bethlehem ontkerstent.’

In de Gazastrook daalde het aantal christenen in tien jaar met de helft tot circa 1.000. De leiders van de kerken in Jeruzalem luidden eind 2021 de noodklok over het geweld van (joodse) radicale groepen.

Enkele recente ‘hotspots’

Vooral de Jeruzalemse wijken Silwan en Sheikh Jarrah zijn doelwit van het geweld van de hierboven bedoelde radicale groepen. Het City of David Park heeft tot doel de niet-joodse karakteristieken van de Oude Stad te minimaliseren. Overheid (Israel’s Nature and Parks Authority) en joods particulier initiatief (City of David Foundation: ‘Elad’) werken hier samen.

Achterliggende problematiek

Het bestaan van christelijke gemeenschappen in het traditionele Palestina is bedreigend voor het ideologisch zionisme, dat na meer dan een eeuw is uitgemond in een versmelting van nationalisme en judaïsme. De kern daarvan: er is een drieduizend jaar oud joods volk waaraan in oeroude tijden het ‘Land Israël’ is beloofd. Het ‘terugbrengen’ van het Land in joodse handen is de vervulling van een nationaal-religieuze plicht. Ter illustratie: toen de New York Times in negen artikelen verslag deed van het pausbezoek in 2014 aan Israël werd met geen woord gerept van het bestaan van Palestijnse christenen. Zo ook in het vredesplan van president Trump in 2020. Belangrijke internationale politieke steun krijgt dit nationaal-religieuze streven van de kant van christen-zionisten. In de christen-zionistische opvatting is de terugkeer van het ‘joodse volk’ een voorwaarde voor de ‘Wederkomst’ van Jezus op aarde.

Stukje geschiedenis: Brits mandaat

Het Britse mandaat over Palestina in de jaren ’20, ’30 en ’40 vormt een belangrijke historische schakel in de overgang van de traditionele Palestijnse maatschappij waarin de verschillende oude religieuze gemeenschappen hun plaats hadden, naar een meer gewelddadige maatschappij waarin Europees-koloniale doelstellingen en uiteindelijk joods nationalisme de overhand kregen. Aan universiteiten wordt daarnaar onderzoek gedaan: zie hier en hier.

Meer Info

Rapporten en artikelen

  1. “Report on Christian Emigration: Palestine”. Christelijke Oecumenische Heilige Land Stichting, 2008.
  2. Migration of Palestinian Christians: Drivers and Means of Combating it. Palestinian Center for POLICY and SURVEY RESEARCH, jan./feb. 2020
  3. The Emigration of Christians from Palestine. Marc Frings, Konrad-Adenauer-Stiftung, 2017.
  4. American Evangelicals and Modern Israel: A Plea For Tough Love. Frederic M. Martin, 2020.
  5. Covenant Brothers. Daniel G. Hummel, 2019.
  6. Christian Zionism: Road-map to Armageddon? Stephen Sizer, 2005.
  7. What Jerusalem Means to Us: Christian Perspectives and Reflections. Red. Saliba Sarsar. Holy Land Christian Ecumenical Foundation (HCEF).
  8. A Life Worth Living: The Story of a Palestinian Catholic. Bernard Sabella. Resource Publications, 2017.
  9. ‘Why Christians are Fleeing the Holy Land’. Klaus Wivel, Forward, 2016.
  10. ‘Lonely this Christmas: a Glimpse into the life of the West Bank’s Last Christians’. Dina Kraft, Haaretz 2017.

Boeken

  1. Palestinian Christians: Emigration, Displacement and Diaspora. Red. Mitri Raheb. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2017.

Video’s

O.a. “Palestinian Christians under Israeli Occupation Speak Out”. Youtube

Citaten

“It is important to stress that this is not a religious conflict—it is political” (Isaac Munther, dominee bij de Evangelical Lutheran Christmas Church in Bethlehem)