Verdrijving Gazanen: licht aan het einde van de tunnels?

Door: Jan Schnerr - Geplaatst op: 5 december 2023

Israël blijft bombarderen. Biden zwalkt. Wordt Gaza-2023/24 de derde etnische zuiveringsgolf? Of toch eerst de Westelijke Jordaanoever? En ondertussen de Gazastrook bezet houden? In afwachting van …?

Europa kijkt toe

Wat zou een nieuwe grootschalige etnische verdrijving van Palestijnen betekenen voor Europa? Het is geen onderwerp in de Europese politiek. Hoewel Europa binnen het westerse kamp de zwaarste lasten zal dragen van opnieuw etnische zuiveringen en de gevolgen daarvan in het Midden-Oosten. De omvangrijkste verdrijvingen van Palestijnen uit hun land vonden plaats in 1948 (750.000) en 1967 (enkele honderdduizenden). Dit schreef de Amerikaanse publicist Beinart in april j.l. in Jewish Currents: “While the pace of Palestinian expulsion has waxed and waned in the 75 years since Israel’s war of independence, there is reason to worry that the radicalism of Israel’s current government, combined with rising violence in the West Bank could turn the current trickle into a flood.”

De oktober-aanval van Hamas en de massamoord in de Gazastrook hadden nog niet plaatsgevonden. Beinart keek op dat moment naar de bezette Westelijke Jordaanoever (de WJO) waar een golf van geweld op gang was gekomen tegen de Palestijnen. Die golf nam vanaf 7 oktober nog in hevigheid toe. Dit jaar (tot eind november) werden in de WJO ruim 400 Palestijnen gedood, een veelvoud raakte gewond en duizenden zijn gevangengenomen. Waar Beinart op focust, hij is een orthodoxe jood die niets moet hebben van de Israëlische politiek, is het in joods Israël in brede kring levende idee dat de Palestijnen vroeg of laat moeten verdwijnen uit het land. In aantallen: het gaat om drie miljoen mensen in de WJO en 2,3 miljoen in de Gazastrook. En ook voor de twee miljoen Palestijnen in Israël zelf met Israëlisch paspoort, zal een en ander niet zonder gevolgen blijven. Beinart schetst de lange traditie van de verdrijvingsgedachte in het Israëlische zionisme.

Al vóór de Gazaoorlog vond een sterke stroming in de Israëlische politiek de tijd gekomen om weer tot daden over te gaan. Beinart: ‘Israel’s current defense minister, national security advisor, and agriculture minister (…) have all alluded to removing Palestinians from the country.’ Het is zoals gezegd optimistisch om te denken dat dit alleen op de Palestijnen in de WJO en de Gazastrook betrekking heeft. Smotrich, nu minister vertelde najaar 2021 de Palestijnse Knessethleden dat zij hier bij vergissing waren, “because Ben-Gurion didn’t finish the job and throw you out in 1948.” Tijdens de verkiezingen van november 2022 stond op de billboards van (huidige minister) Ben-Gvir onder foto’s van Palestijnse Knessethleden, “May our enemies be banished”. Niet verbazingwekkend dat in een opinieonderzoek eind 2022 65% van de Palestijnen van mening was dat Israëls uiteindelijke doel was, “expelling its Arab citizens”.

Verdrijving ‘Arabs’ breed gedragen

Beinart zet wat uitspraken op een rij uit de afgelopen 120 jaar om aan te geven dat hier niet sprake is van een plotselinge emotionele uitbarsting. Theodor Herzl (1895): “We shall try to spirit the penniless [native] populations across the border by procuring employment for them in the transit countries.” David Ben-Gurion (1938): “I support compulsory transfer.” De zionistische leider Vladimir Ze’ev Jabotinsky, nog steeds inspiratiebron voor de Likoed Partij (1939): “the Arabs must make room for the Jews in Eretz Israel. (…) it is also possible to move the Palestinian Arabs.” Ook in mainstream-Israël in deze eeuw is dit gedachtegoed ruimschoots aanwezig. De religieuze leider Menachem Schneerson: “Israel should have told the Arabs [in de oorlog van 1967] to leave and go across the border into Jordan.” De historicus Benny Morris zei in een interview dat Israël mogelijk genoodzaakt zal zijn, “to finish the job”. Effi Eitam was als generaal (en later minister) duidelijker: “We’ll have to expel the overwhelming majority of West Bank Arabs”. In joods Israël vandaag de dag zijn dit geen exclusief extreem-rechtse standpunten.

Europa droomt nog van een tweestaten-oplossing

Biden aarzelt en zwalkt: hij stuurde Blinken naar Egypte en Jordanië om te kijken of zij wilden meewerken aan verdrijving van een deel van de Palestijnen. Biden heeft wekenlang geen veto uitgesproken over een verdrijving van de Gazaanse bevolking ook al werkte Israël in die richting. Vice-president Kamela Harris lijkt dat nu wel te doen, maar het laatste woord is niet aan haar. In Washington staat alles in het teken van de aanstaande presidentsverkiezingen. Israël jaagt de bevolking intussen (05/12) verder op naar het zuiden en maakt onderweg alles met de grond gelijk. Als de stad Khan Junis ook verwoest is is het grondwerk verricht voor een vlucht-uit-wanhoop over de Egyptische grens. Houdt Egypte dat tegen? Op 7 oktober was te zien hoe ‘waterdicht’ deze grenzen zijn. Een soortgelijk scenario is te maken voor de Westbank, richting Jordanië.

Wat doet Europa? Europa droomt nog van een tweestaten-oplossing voor het Israëlische probleem. De Duitse politiek is bezig met binnenlandse problemen, geopolitiek is daar verder weg dan de maan. Het lijkt mij dat er drie zekerheden zijn. 1. Israël wil de Palestijnen kwijt en voelt geen enkele verantwoordelijkheid zodra het die kwijt is. 2. De Verenigde Staten hebben het in het Midden-Oosten niet meer voor het zeggen en kunnen ook Israël niet meer sturen. 3. De resulterende problemen komen langzaam maar zeker op Europa af.