met dank aan Xander de Rijk voor zijn inbreng
I Aantallen inwoners Israël en de bezette gebieden
Bevolking per januari 2020
Gebied | Joden | Palestijnen | overig* |
Israël | 6.123.000 | 1.919.000 | 440.000 |
Westoever** | 670.000 | 3.100.000 | |
Gazastrook | – | 2.100.000 | |
Totaal | 6.793.000 | 7.119.000 | 440.000 |
* voor het overgrote deel immigranten uit voormalige Sovjet-Unie, niet geregistreerd als joods
** incl. Palestijnen met ‘verblijfsvergunning’ in Oost-Jeruzalem
Anders gegroepeerd, in Israël plus de bezette gebieden:
- 7.119.000 Palestijnen + kleine minderheden met Arabisch-Israëlische identiteit, waarvan:
- 1.919.000 in Israël zelf
- 5.200.000 in de bezette gebieden
- 6.793.000 joden, waarvan:
- ca. 670.000 in de bezette gebieden
- 440.000 ‘overigen’ in Israël (zie toelichting 1.4)
In totaal 14.352.000 inwoners.
Verantwoording van de bevolkingscijfers per 2020
1 Israël binnen de ‘groene lijn’ + joodse nederzettingen
1.1 Het aantal burgers van de staat Israël (‘Israeli citizens’) was op 1 januari 2020 9,152 mln.1https://www.cbs.gov.il/EN/pages/default.aspx (01/2020) Zie ook: https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-israel-s-population-passes-nine-million-on-eve-of-rosh-hashanah-1.7913121 (29/09/2019) en https://www.jpost.com/Israel-News/Israeli-population-to-soar-to-152-million-by-100th-anniversary-588967
Toelichting: Het betreft alle inwoners aan wie burgerrechten zijn toegekend, zoals kiesrechten; inclusief de joden (‘kolonisten’) die wonen in de bezette gebieden: de Westelijke Jordaanoever, Gazastrook, Oost-Jeruzalem en de Golan Hoogvlakte.
1.2 Van deze 9,152 mln. zijn 6,793 joods volgens de Wet op de Terugkeer (74,24%).2 In dit aantal van 6,793 mln. zitten o.m. joden met een dubbele nationaliteit, die zich meer of minder permanent buiten Israël hebben gevestigd. Een veilige schatting is 600.000 (echter, Max Blumenthal: 1.000.000).
Toelichting: dit betreft seculiere joden en religieuze joden van allerlei denominaties.
1.3 Daarnaast zijn er 1,919 mln. inwoners (‘Israeli citizens’) met ‘Arabische identiteit’ (20,95%).
Toelichting: Dit zijn Palestijnse moslims, Palestijnse christenen, Bedoeïenen, Druzen en kleinere minderheden.
1.4 Verder zijn er 440.000 inwoners (‘Israeli citizens’) in een categorie ‘overig’ (4,81%).
Toelichting: immigranten, merendeels uit de voormalige Sovjet-Unie die niet als ‘jood’ worden erkend door de religieuze autoriteiten en/of met joodse verwanten maar die niet als jood zijn geregistreerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken; voorts niet-Arabische christenen of -moslims en inwoners die een etnische noch een religieuze classificatie hebben.3De percentages onder 1.2 t/m 1.4 komen op 100 en zijn in lijn met die van het Israëlische Bureau voor de Statistiek voor 2019 (https://www.cbs.gov.il/he/publications/DocLib/isr_in_n/isr_in_n19e.pdf ). In de aantallen die (op 29/03/2020) worden genoemd op https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Israel) ontbreken ca. 130.000 personen, mogelijk een telfout; deze aantallen zijn opgehoogd conform de percentages van het cbs-Israël.
2 Jeruzalem, Oost- en West-
2.1 Van de bevolking van 9,152 mln. (‘Israeli citizens’) wonen 455.000 in Jeruzalem: West- plus (bezet) Oost- Jeruzalem.4https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Israel (bezocht 29/03/2020)
Toelichting: merendeels joden plus een minderheid van Palestijnse ‘Israeli citizens’.
2.2 In bezet Oost-Jeruzalem wonen voorts (minimaal) 225.000 Palestijnen, niet zijnde ‘Israeli citizen’.5 https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Israel (bezocht 29/03/2020) Deze zijn meegenomen in de bevolkingsaantallen van de Westelijke Jordaanoever.
2.3 In de later door Israël ingestelde (bestuurlijke) agglomeratie Jeruzalem wonen circa 900.000 mensen, en wel inclusief joodse kolonisten in de volgens internationaal recht illegale nederzettingen die Israël tot de agglomeratie rekent.6De website https://jerusaleminstitute.org.il/en/publications/jerusalem-facts-and-trends-2018/ geeft (bezocht 29/03/2020) voor 2018, 882.700 inwoners.
3 Bezette gebieden
3.1 Het aantal inwoners (geen burgerrechten) in de alle bezette gebieden is per eind 2019 circa 5,2 mln.7Bronnen: 1) http://www.pcbs.gov.ps/site/lang__en/881/default.aspx#Population geeft 4,977 mln. voor 2019. 2% á 3% groei per jaar, geeft ca. 5,1 mln. in 2020. 2) IFD (https://www.haaretz.com/israel-news/army-presents-figures-showing-arab-majority-in-israel-territories-1.5940676) geeft in 2018 (voor 2017?) 5,0 mln.; echter: ‘does not include the hundreds of thousands of Palestinians living in East Jerusalem’. Dus, bij 0,225 á 0,250 mln.
Palestijnen in Oost-Jeruzalem: 5,3 mln. in 2020; voorzichtigheidshalve is het totaal hier op 5,2 gesteld.
Toelichting: In overgrote meerderheid Palestijnen.
3.2 Van de 5,2 mln. wonen circa 3,1 mln. in de Westelijke Jordaanoever.
3.3 Van de 5,2 mln. wonen circa 2,1 mln. in de Gazastrook.
3.4 Van de 3,1 mln. wonen tenminste 225.000 mln. in Oost-Jeruzalem.8Verschillende bronnen geven uiteenlopende cijfers, van ca. 225.000 tot 300.000. Hier zijn deze Palestijnen meegenomen in het totaal van de niet-joodse bevolking in de bezette gebieden; niet alle bronnen die hen apart vermelden zijn daar duidelijk over.
II Kolonisatie van de in 1967 bezette gebieden
Joodse kolonisten in de bezette gebieden
Jaar | Oost-Jeruzalem | Westoever + Gazastrook |
1972 | 1.500 | |
1980 | 12.500 | |
1985 | 46.100 | |
1989 | 73.000 | |
1993 | 116.300 | |
1997 | 160.200 | |
2001 | 168.400 | 208.300 |
2005 | 182.700 | 247.3009In 2005 werden de 8.000 joodse kolonisten in de Gazastrook teruggetrokken (‘disengagement’) |
2009 | 193.737 | 296.700 |
2012 | 199.690 | 341.400 |
2015 | 211.560 | 385.900 |
2018 | 220.000 | 435.16010Cijfers van 2018 en 2019: West Bank Jewish Population Statistics, https://apnews.com/305751a5ca13491a8f6e2f8cf1b74615 05/02/2019 |
2019 | 215.00011https://apnews.com/98e4ad57e0784e05b9fdde2e0ffd7439 12/09/2019. ‘Afname’ 2019 t.o.v. 2018 is terug te voeren op verschillende bronnen; op dit moment niet verklaard. | 449.510 |
Bron: https://peacenow.org.il/en/settlements-watch/settlements-data/population
III Palestijnse vluchtelingen
Door UNRWA geregistreerde Palestijnse vluchtelingen*
Gebied/ land |
Aantal in mln. |
% van totaal |
Groei % 2018-’19 |
Aantal kampen |
Aantal in kamp |
Westoever | 1,048 | 17,0 | 2,5 | 19 | 256.758 |
Gazastrook | 1,570 | 25,4 | 2,5 | 8 | 593.990 |
Jordanië | 2,376 | 38,5 | 2,1 | 10 | 412.054 |
Libanon | 0,534 | 8,7 | 1,8 | 12 | 270.614 |
Syrië** | 0,643 | 10,4 | 1,9 | 9 | 194.993 |
Totaal | 6,172 | 100 | 58 | 1.728.409 |
Bron: https://www.unrwa.org/sites/default/files/content/resources/unrwa_in_figures_2019_eng_sep_2019_final.pdf
* februari 2019
** In deze cijfers zijn niet begrepen de 90.000 tot 130.000 inwoners van de Golan Hoogvlakte – het sindsdien door Israël bezette Syrische gebied – die tijdens de oorlog van 1967 naar Syrië zijn gevlucht.
Slotopmerking
De Palestijnse bevolking is in dit artikel ingedeeld naar woongebied: Oost-Jeruzalem, Gazastrook, enz. Achter dit geografische indelingscriterium schuilen belangrijke verschillen in de mate waarin per gebied sprake is van (burger-)rechten. In een aflopende reeks geldt voor de Palestijnen: in Israël (burgerschap, wettelijke discriminatie), in Oost-Jeruzalem (verblijfsvergunning, o.a. zonder kiesrecht), in de Westelijke Jordaanoever (militair bestuur/militair recht), in de Gazastrook (geïsoleerd) en in vluchtelingenkampen in en buiten Israël (merendeels rechteloos).