Al meer dan tien jaar komt op onverwachte momenten weer een brief naar boven die werd geschreven op 14 april 2004. President Bush heeft op die datum een brief ondertekend waarvan de interpretie en zelfs de status tot op vandaag omstreden zijn. Israël zegt dat de Amerikaanse president daarin de ‘feiten op de grond’ in de bezette gebieden erkent. Daarover valt dus niet meer te onderhandelen. Concreet gaat het om de grote nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, de ‘settlement blocs’. Het meerendeel van de joodse kolonisten woont daar. Tezamen met de omliggende infrastructuur, de voor joden gereserveerde wegen naar Israël en de militaire terreinen, maken deze feiten-op-de-grond een levensvatbare Palestijnse staat (daar hoort men trouwens steeds minder over) onmogelijk.
14 april 2004. Sharon lijkt het meest tevreden.
De Israëli Dore Gold schreef op 15 april 2004: ‘Both the Clinton parameters and the Bush letter were offered in the context of Israeli concessions: in Clinton’s time, Barak proposed giving up almost all of the West Bank and Gaza (as well as dividing Jerusalem), while Bush’s positions were in the context of an Israeli pull-out from Gaza alone. Thus, there is no question that the Bush letter to Sharon represents a major shift in U.S. policy toward Israel.” Deze voor Israël gunstige interpretatie van de brief van Bush is sindsdien door anderen weersproken. De Obama regering sluit zich kennelijk niet bij die interpretatie aan. Jaffadok schreef daarover op 08/07/2015 naar aanleiding van een stuk in de Jeruzalem Post:
‘Afspraak’ Bush II – Sharon duikt weer op
Heeft Bush II in 2004 een bindende afspraak gemaakt met toenmalige premier Sharon?
De Amerikaanse president George W. Bush zou een aantal ‘feiten op de grond’ hebben geaccepteerd; met name zou hij grote nederzettingenblokken hebben ‘gewit’, zonder dat dat ooit duidelijk naar buiten toe is gecommuniceerd. Amerikaanse bronnen zijn na het aantreden van Obama dit verhaal gaan ontkennen. Hillary Clinton die minister van Buitenlandse Zaken werd in 2009, mailde op 7 juni 2009 op gezag van ex-topadviseur van Bush Condolezza Rice, aan medewerkers: “Condi Rice called to tell me I was on strong ground, saying what I did about there being no agreement [over de nederzettingenblokken; JS] between the Bush admin[istration] and Israel.” Clinton zei tien dagen later op een persconferentie met minister BZ van Israël Liberman dat, “in looking at the history of the Bush administration, there were no informal or oral enforceable agreements”. 2009 was het jaar waarin onder druk van Obama een bouwstop werd afgekondigd in bezet gebied.
De zaak is van groot belang omdat het voor de hand lag dat Israël, bij het aantreden van de opvolger voor Obama, op deze ‘afspraak’ zou terugkomen. Israëls standpunt is dat een brief van Bush van 14 april 2004 aan Sharon, en een antwoordbrief van Dov Weissglas aan Rice namens Sharon, de officiële bevestiging is van een, “formal understanding in which the United States accepted continuing Israeli building within the ‘construction line’ of settlements.” De hamvraag in de Amerikaans-Israëlische verhoudingen is momenteel in hoeverre Clinton als president de harde kanten van het beleid van Obama zal afslijpen. Wat dit betreft dus niet.
Vorige week dook de kwestie weer op, leidde tot een politieke rel in Israël en verdween weer spoorloos. Voor enige tijd: http://jaffadok.nl/er-broeit-wat-eenzijdige-stappen-israel. De inzet is niet gering. Als de deze of de volgende Amerikaanse president zich bij de Israëlische interpretatie van de brief van Bush aansluit, dan laat de VS iedere pretentie dat hij streeft naar een Palestijnse staat, varen.