ISRAËL OOGT ALS EEN STERKE, HOMOGENE STAAT.
MILITAIR: JA. POLITIEK: HOE LANG NOG?
ONDER HET OPPERVLAK IS HOMOGENITEIT VER TE ZOEKEN.
Gewapende kolonisten vallen aan, met leger in een bijrol.
De laatste dagen waren hectisch voor de Israëlische binnenlandse politiek. Nu de stofwolken zijn opgetrokken zit er de meest rechts-radicale regering ooit. De hamvraag rond Israël is: zal het de marginalisering van de niet-joodse helft van de bevolking ooit moeten opgeven?
Voor het antwoord “neen” zijn er overweldigende argumenten:
- Het Israëlische leger is in de regio superieur.
- Sterke potentiële concurrenten zijn vernietigd: Irak, Syrië.
- De militaire junta in Egypte heeft Israël nodig.
- De Saoedi’s worden voor steun in de VS meer afhankelijk van de Israëllobby.
- Het is niet in het strategische belang van de VS Israël los te laten.
- Europa, Rusland, Turkije, Iran weten: Israël is bereid zijn atoomwapen in te zetten.
Ook de binnenlandse situatie geeft voorlopig geen reden tot optimisme:
- De staat Israël is gegrondvest op een “seculiere staatsreligie”: er is een “joods volk”, dat volk is exceptioneel en het heeft een hoger recht op het land.
- Niet het Judaïsme maar de seculiere staatsreligie is door brede lagen van de bevolking geïnternaliseerd.
- De religieuzen sturen de politiek; zij dragen de staatsreligie en legitimeren het fenomeen joodse staat en zijn militaire doctrine.
- De oude Ashkenazische elite is (nu ook) in het veiligheidsapparaat op z’n retour.
- Voor het joodse karakter van de staat is niet de kuststrook essentieel, maar de “heilige” kolonistengebieden: Oost-Jeruzalem en “Judea en Samaria”.
- Volwaardig staatsburgerschap voor de anderhalf miljoen niet-joden in Israël is onverenigbaar met het concept “joodse staat”.
“Wordt wakker!” zou de oproep kunnen zijn aan de “tweestaters”, diegenen die met de beste bedoelingen het probleem denken op te lossen met een Palestijns staatje in het heilige Judea en Samaria. Een bantoestan, doorkruist door wegen voor kolonisten en niet aangesloten op watervoorraden. Een soevereine Palestijnse staat is een illusie.
Maar er zijn andere ontwikkelingen die het tij kunnen doen keren:
- Demografie. Er wonen zes miljoen joden in het gebied waar Israël alle macht uitoefent: het gebied tussen de Middellandse Zee en de Jordaan. Hier leven ook zes miljoen Palestijnen (inclusief kleine minderheden). De Palestijnse bevolking groeit wat harder dan de joodse en is volgens prognoses rond 2020 in de meerderheid.
- Het zal dan voor Israël niet lang meer mogelijk zijn om de publieke opinie in het westen te laten denken dat er “slechts” een probleem is met een Palestijnse minderheid (namelijk de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever).
- De kolonistenkern is bewapend, goed georganiseerd en religieus gedreven. Zij zien leger en politie hooguit als instrumenten van de godsstaat die hen voor ogen zweeft. Zij hebben geen respect voor de “wereldse” staatsinstellingen, wat de legitimiteit van de staat verzwakt.
- De machtsovername door religieuzen in leger en politie is onomkeerbaar.
- De onvoorwaardelijke steun vanuit de joodse gemeenschappen in het westen wordt minder.
- De Europese relaties met landen in het Midden-Oosten wordt steeds meer door “realpolitik” gestuurd en minder door Amerikaanse en Israëlische wensen.
- De Israëlische economische structuur is eenzijdig en Israël staat met zijn rug naar de eigen regio. Als de boycotbeweging zich met succes op de economisch belangrijke veiligheidssector richt, ontstaat er een probleem.
Er is nog iets:
De joodse sociaal-economische onderklasse in Israël ontleent naar eigen waarneming grote voordelen aan de bezetting en aan de discriminatie van de eigen Palestijnse minderheid. Economische voordelen, maar ook een gevoel van superioriteit. Verkleed als Israëlisch nationalisme. Tot nu toe is het gelukt om de sociaal-economische onvrede in Israël te overdekken met nationalisme. De sociale voorzieningen, de prijzen van eerste levensbehoeften en de kwaliteit van de publieke dienstverlening dragen echter de sporen van onevenredig hoge uitgaven voor “veiligheid”, voor het kolonisatieproject en het onderhouden van de ultraorthodoxen.
Het is de vraag hoe lang de façade van het sterke Israël standhoudt.
Jan Schnerr, 24 mei 2016
Achtergrond:
www.zcomm.org/znetarticle/religious-zealots-ready-for-takeover-of-israeli-army
(over de machtsverschuiving in het leger)
www.jaffadok.nl/yaalon-radicalisering-geweld-en-racisme-in-israel
(over de spanningen op kabinetsniveau)