Boycot: als een publiek zich niet meer herkent in zijn regeerders

Door: Jan Schnerr - Geplaatst op: 9 september 2014

Media berichten dagelijks over sancties tegen ‘Poetin’. Binnenkort valt een besluit over Iran. Het zijn staatszaken. Maar de ‘civil society’ roert zich ook: Israël …

Caterpillar, een van de bedrijven waarop de boycot zich concentreert.

Even een klein historisch uitstapje. Hoe komt het dat wij niet meer hoeven aan te kijken tegen het afschuwelijke apartheidsysteem in Zuid-Afrika? Omdat, zoals veel mensen denken, het Westerse publiek en zijn regeringen er genoeg van hadden en Zuid-Afrika onder druk zetten? Hier is een kleine vergissing in het collectieve geheugen geslopen.

In 1948 werd in Zuid-Afrika de wettelijke basis gelegd voor het apartheidssysteem. In de jaren ’50 had vrijwel niemand in Europa en de VS er oog voor: druk met wederopbouw, dekolonisatie, etc. Eind jaren ’50 ontstond de ‘zwarte’ burgerrechtenbeweging in de VS. Deze beweging, al snel gesteund door de ‘blanke’ democratiseringsbeweging begin jaren ’60 kreeg in de gaten wat apartheid betekende.

Een burgerlijke boycotbeweging kwam langzaam van de grond. In Nederland was die anti-apartheidbeweging aanvankelijk marginaal. Het conservatieve denken van de protestants-christelijke mannenbroeders was hier stevig geworteld; de blanke Zuid-Afrikanen waren ons ‘stamverwante volk’. De sociaal-democraten aarzelden; de echte vijand was het communisme. Politiek rechts keek naar de Amerikaanse regering en die deed niets.

De leiders van de drie Nederlandse politieke hoofdstromen verzetten zich tot ver in de jaren ’70 tegen een boycot van de apartheid. De sociaal-democraten gingen als eersten om, omdat hun kiezers op links naar alternatieven gingen kijken. Rond 1980 kwam de dijkdoorbraak, internationaal en in Nederland. In 1990 stortte het systeem ineen. Iedereen verklaarde zich tot vader van de goede zaak.

Het Internationaal logo van BDS.

Internationaal houdt de BDS-beweging (Boycott, Divestment and Sanctions) zich bezig met de apartheid in Israël. De drie politieke hoofdstromen in de Nederlandse politiek moeten er niets van hebben. Uit opiniepeilingen blijkt dat 60 tot 70% van de bevolking het huidige Israëlische systeem als een probleem ziet.

 

Het kan nuttig zijn om eens te kijken hoe BDS in elkaar zit. De site van de Nederlandse boycotbeweging biedt een goed geschreven, duidelijk overzicht: www.docp.nl

 

Meer hierover op Jaffadok:

www.jaffadok.nl/columns/hoe-israel-caterpillar-machines-inzet-bij-buitengerechtelijke-executies

www.jaffadok.nl/columns/israel-heeft-geen-recht-om-een-apartheidsstaat-te-zijn-zegt-oprichter-van-boycott-from-within

www.jaffadok.nl/columns/bds-gaat-niet-meer-weg