Nieuws van 18 april 2015
Palestijnse Autoriteit lijkt nog meer deel te worden van militair bestuur. Obama over Jemen, Libië: niet alleen wapens, ook politieke stabilisatie.
‘Overeenstemming’ PA en Israël over geld
Volgens persberichten vanmorgen is overeenstemming bereikt over een deel van het Palestijnse belastinggeld dat Israël sinds januari dit jaar achterhoudt. Het gaat om ruim 1,8 miljard shekel (ca. €440 mln.) dat nog deze week wordt overgemaakt. Van het totaal door Israël verschuldigde bedrag zijn forse bedragen afgetrokken voor Palestijns gebruik van water, elektriciteit en kosten van gebruik van Israëlische ziekenhuizen. Er is nog een verschil van mening over een bedrag van 2 miljard shekel.
“Palestinians ruled by secret regulations even the army can’t explain” (+972 Magazine)
Voorzover op grond van de summiere informatie kan worden beoordeeld, is de Palestijnse Autoriteit (PA) hiermee akkoord gegaan met een principe dat Palestijns belastinggeld pas wordt doorgegeven nadat overeenstemming is bereikt over rekeningen voor voorzieningen die alleen Israël kan leveren. De onderhandelingspartner van de PA is formeel niet de Israëlische regering maar de hoogste generaal van de COGAT: Coordinator of Government Activities in the Territories. COGAT is het militaire bestuur waaronder de Palestijnen vallen en dat op zich weer ressorteert onder het Ministerie van Defensie.
Jemen hoger op de agenda
Hoge Iraanse politici hebben gisteren scherpe kritiek geuit op Saoedie-Arabië en de VS. Aanleiding is de oorlog in Jemen die steeds hoger komt op de lijst van strijdpunten in het Midden-Oosten. In Jemen, aan de zuidrand van het Arabisch schiereiland botst de extreem conservatieve islam van Saoedië-Arabië op een shiitische vorm van het geloof. Saoedie-Arabië beschouwt deze ‘shia’, zoals overal in de Arabische wereld, als een bedreiging voor zijn regiem. De pro-Westerse regering is verjaagd door een opstand van de shiitische Houthis.
President Obama heeft gisteren de Saoedische Koning gebeld met het verzoek naar stabiliteit toe te werken: “It (verklaring van het Witte Huis) said Obama and King Salman agreed that a negotiated political solution was necessary to achieving lasting stability in Yemen,”.
De opstand van de Houthis wordt door de Saoedi’s, door Israël en door de haviken in de Amerikaanse politiek gezien als een instrument van Iran om zijn macht uit te breiden. Een coalitie van de Saoedi’s en Egypte met politieke steun van Israël en aarzelende steun vanuit Washington, voert nu bombardementen uit op Jemen. Al-Qaida extremisten, in het onherbergzame oosten van het land maken van de situatie gebruik om hun posities te verbeteren. De jarenlange aanvallen met drones door de Amerikanen zijn enige tijd geleden gestopt. De Saoedische luchtmacht beschikt over superieur westers materieel, maar durft tot op heden geen grondoffensief aan.
De Iraniërs beschuldigen Saoedie-Arabië van steun aan de gewelddadige jihadisten in diverse landen. Daarvoor zijn inderdaad veel aanwijzingen, te beginnen in Pakistan en Afghanistan dertig jaar geleden. Zij beschuldigen de Saoedi’s er nu ook van dat zij de steun van Iran voor de Houthis tot hoofdoorzaak van de oorlog in Jemen te maken. Analisten (o.a. afgelopen dagen in de NRC) zijn van mening dat het Iraanse leger niet in staat is zo ver buiten zijn eigen grenzen een rol van betekenis te spelen. De hoofdzorg van de Iraniërs lijkt nu te zijn, dat de haviken in Washington, waaronder de pro-Israëllobby, ‘Jemen’ tot bewijs willen maken van de Iraanse steun aan ‘het terrorisme’. En daarmee de VS-Iran onderhandelingen dood te laten lopen. De Iraanse generaal Pourdastan, vermoedelijke hardliner binnen Iran, beschuldigde gisteren de VS als volgt: “the ISIL (Islamitische staat), Boko Haram (in Afrika) and al-Nusra (vooral in Syrië) have been created in line with the US strategy of religion against religion,”.
Libië: met stip op twee
President Obama heeft de stammenstrijd in Libië gedefinieerd als een groot probleem: “We are consistently looking where terrorist threats might emanate, and Libya, obviously, is an area of great concern,”. De uitspraken van de president deed hij na overleg met de emir van Koeweit, gisteren in Washington. Obama richtte zich in opmerkelijk harde bewoordingen tot “sommige” Golfstaten. Zij hebben “invloed op de verschillende strijdende partijen”. Deze “sommige Golfstaten” hebben zelfs olie op het vuur gegooid, volgens Obama: “In some cases, you’ve seen them fan the flames of military conflict, rather than try to reduce them.”
Op 13 en 14 mei aanstaande vindt topoverleg plaats tussen Obama en de leiders van Saoedie-Arabië en de Samenwerkingsraad van de Golfstaten (Gulf Cooperation Council, GCC). De Midden-Oostenpolitiek van Obama lijkt ook ten aanzien van Libië aan te sluiten bij de rode draad die zichtbaar werd in Afghanistan, Irak, Syrië en Jemen: steun aan traditionele bondgenoten, onder twee voorwaarden: voorzover zij uit zijn op stabilisatie en bovendien bereid zijn om indien nodig, zelf grondtroepen in te zetten. Ook de Iran politiek van de huidige Amerikaanse regering wijst erop dat een sterke stroming in Washington weinig voordeel ziet in het tegen elkaar uitspelen van soenniten en shiiten. Onderliggend uitgangspunt van deze politiek is, dat niet “de islam” het probleem is.
bronnen:
Jerusalem Post, 18/04
Haaretz, 18/04
Ynetnews, 18/04
achtergrond:
http://jaffadok.nl/columns/israel-saoedie-arabie-en-iran-schuivende-panelen/