Nieuws van 23 maart 2015
‘Evaluatie’ Israëlbeleid wordt concreet: geen steun vandaag in Mensenrechtenraad. Obama: probleem als Israël geen democratie blijft. Boycot in Westoever.
VS steunt Israël niet in UNHCR
In de vergadering van de United Nations Human Rights Council (UNHCR) zal de VS niet interveniëren om Israël te steunen. De VN-organisatie bespreekt vandaag mensenrechtenschendingen door Israël in de bezette gebieden. Een woordvoerder van de Amerikaanse regering zei dat tegen persbureau Reuters: “The US delegation will not be speaking about Palestine today”. Binnen de UNHCR is dit een stap zonder precedent.
Obama wordt concreter over Israël
Israëlische Palestijnen voor verkiezingsposter: “stem niet op zionistische partij”. (EPA)
President Obama zegt dat hij de afgelopen dagen premier Netanyahoe in een telefonisch onderhoud heeft “gewaarschuwd” dat twee kwesties aanleiding geven tot de ‘evaluatie’ van het beleid ten aanzien van Israël. Dit blijkt uit de volledige tekst van een interview met de Huffington Post die dit weekend werd gepubliceerd. Netanyahoe had de joodse kiezers gewaarschuwd dat de Palestijnen “in droves” (drommen of kuddes) naar de stembus werden gebracht. Over de Palestijnse staat zei hij dat die niet onder zijn premierschap zou komen.
Opvallend is dat de opmerking van de Israëlische leider over de Palestijnse kiezers leidt tot een fundamentele vraag ten aanzien van de Israëlische democratie. Obama kiest termen die sinds eind jaren ’40 van de vorige eeuw niet uit de mond van een Amerikaanse president zijn gehoord: “Israeli democracy has been premised on everybody in the country being treated equally and fairly, (…) And I think that that is what’s best about Israeli democracy. If that is lost, then I think that not only does it give ammunition to folks who don’t believe in a Jewish state, but it also I think starts to erode the meaning of democracy in the country.
De harde uitspraak van Netanyahoe over de Palestijnse staat leidt tot een evaluatie van het Amerikaanse stemgedrag in de VN. Het maakt namelijk het weer opstarten van het vredesoverleg moeilijk: “it is going to be hard to find a path where people are seriously believing that negotiations are possible”. Obama laat de suggestie overeind dat de automatische steun van de VS voor Israël bij kritische resoluties zou kunnen vervallen. De eerstvolgende gelegenheid (die verder reikt dan een stemming in de UNHCR; zie hierboven) volgens alle commentatoren zou kunnen zijn een resolutie tot erkenning van de staat Palestina. De laatste maal dat de VS een Israël-kritische resolutie lieten passeren was begin jaren ’80 nadat Israël een Iraakse nucleaire fabriek hadden gebombardeerd.
Republikeinen maken steun Israël tot Republikeins issue
Kopstukken van de Republikeinse Partij blijven de loyaliteit van de VS ten opzichte van Israël tot een partijpolitiek thema maken. John Boehner, die Netanyahoe uitnodigde een speech in het Congres te houden, zal deze maand naar Israël gaan voor overleg met belangrijke politici. Dat zal met veel publiciteit en met wederzijdse vriendschapsbetuigingen gepaard gaan. Afgevaardigde Steve King richtte zich tot de Amerikaanse joden: “I don’t understand how Jews in America can be Democrats first and Jewish second and support Israel along the line of just following their president.” Democraten zitten in een lastig parket omdat zij hun relatie met de AIPAC en andere pro-Israël lobbyorganisaties in stand moeten houden. De meesten kiezen ervoor om zich afzijdig te houden van de grote issues en individueel hun affiniteit met Israël te beklemtonen.
Boycot in Westelijke Jordaanoever
De boycot van uit Israël afkomstige voedingsproducten in de bezette Westoever is nog steeds gaande. De boycot is niet strak georganiseerd en is deels afhankelijk van spontane, soms vrij willekeurige acties. Hij leidt wel tot bewustwording onder de Palestijnse bevolking. Er is ook kritiek, die erop neer komt dat de boycot geleidelijker moet worden ingevoerd en dat er alternatieven voor de bevolking moeten zijn. De Palestijnse BDS-beweging die in 2005 een wereldwijde boycotactie heeft ontketend, staat in principe positief tegenover deze ‘Westbankboycot’ maar pleit voor een structurele aanpak, die niet gekoppeld is aan de inhouding door Israël van PA-gelden.
De PLO nam enkele weken geleden een resolutie aan die opriep tot een boycot van producten van zes Israëlische firma’s. De Palestijnse Autoriteit (PA) heeft als politiek het boycotten van producten uit de nederzettingen, maar houdt zich van deze boycot afzijdig. Volgens een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken van de PA leidt de boycot tot enige toename van eigen Palestijnse productie, wat een officiële doelstelling is van de PA. Maar die toename is marginaal omdat Israël het economisch leven van de Palestijnse steden beheerst. 80% van de Palestijnse import komt uit of via Israël. 20% komt uit Jordanië via Israëlische grensovergangen aan de grens met dat land.
Incidenteel begonnen Palestijnse families vorig jaar tijdens de aanval op de Gazastrook producten uit Israël te mijden. Op individuele basis zette de actie zich voort na het staakt-het-vuren op 26 augustus. De boycot kreeg in januari dit jaar veel bredere steun toen Israël inkomsten van de PA begon in te houden. Israël deed dat als ‘straf’ voor de toetreding door de PA tot het Internationaal Strafhof. Inmiddels gaat het om meer dan $400 miljoen achterstallige betalingen, tweederde van de totale inkomsten van de PA. Medewerkers van de PA krijgen daardoor al enkele maanden slechts 60% van hun salaris.
bronnen:
Ynetnews, 23/03
The Guardian, 22/03
Al Jazeera, 22/03