EU terug in Midden-Oosten?
Europese Unie: sinds 2012 de grote onzichtbare in het “Oslo-vredesproces” en ook sinds 2007 in de Gazastrook. Verandert dat?
Klaslokaal in de Gazastrook; voor de bevolking staat veel op het spel in Caïro (foto AFP)
De EU is formeel slechts een zeer bescheiden participant in Caïro. Werkelijke Europese invloed komt op dit moment van de drie ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese “grote drie”: Engeland, Duitsland en Frankrijk. Binnen de EU geldt in het algemeen dat deze drie de verschillende stromingen vertegenwoordigen onder de 28 lidstaten. Israël, bij monde van minister van BZ Lieberman heeft in de Bild Zeitung zijn voorkeur uitgesproken voor Duitsland als bewaker van de in- en uitgaande handel van Gaza bij een eventueel akkoord.
In Caïro/Egypte vinden harde onderhandelingen plaats. Hamas is op twee manieren aanwezig: 1 als lid van de Palestijnse eenheidsregering en 2 als organisatie (waarmee Israël formeel niet praat) met een militaire arm die heeft bewezen Israël een zware prijs te kunnen laten betalen voor een inval in de Gazastrook en die een charismatische uitstraling heeft onder de meerderheid van de Palestijnen (ook buiten Gaza).
Beeïndiging van de blokkade van de Gazastrook is de centrale eis van Hamas. Als lid van de eenheidsregering heeft Hamas geen invloed op de onderhandelingen. Deze “regering” van de Palestijnse Autoriteit (PA) heeft niets te zeggen en bovendien fungeert de PA zelf voornamelijk als dekmantel voor de samenwerking van zijn veiligheidsdiensten met die van Israël. De aanwezige Hamasonderhandelaars hebben dus uitsluitend invloed vanwege de militaire tak (de Al Kassembrigades).
De EU-grote drie stellen nu voor de grensbewakingsmissie Eubam te doen herleven. Deze organisatie heeft gefunctioneerd vanaf 2005 toen de Israëlische kolonisten zich terugtrokken, vooral omdat zij een te zwaar beslag legden op de inzet van het Israëlische leger. In 2007 nadat Israël met succes een door verkiezingsoverwinnaar Hamas gewenste eenheidsregering had geblokkeerd, werd de missie feitelijk gestaakt. Ook Egypte heeft belangstelling voor bewaking door de EU van de grensovergang Rafah tussen Gaza en Egypte. In de visie van Egypte zou de EU daar moeten samenwerken met de Presidentiële Garde van de PA.
Het voorstel van de Europese “drie” omvat ook het principeaanbod om toezicht te houden op de ontwapening van “radicale groepen” (Hamas wordt niet expliciet genoemd) en de sluiting van overgebleven tunnels. Formeel zou alles ingekaderd moeten worden in een VN-mandaat.
De rol van Lieberman betekent a) dat Israël beseft de Gazastrook niet blijvend te kunnen bezetten en b) zich genoodzaakt ziet concessies te doen op het punt van de blokkade.
Recente gevechtshandelingen; raketten vanuit “de strook” (foto Mondoweiss, AFP)
Nb: De Palestijnse verzetsbewegingen inclusief Hamas staan formeel op het standpunt dat zij het 72-uurs staakt-het-vuren niet verlengen maar wel in Caïro deel blijven nemen aan de onderhandelingen. Vanmorgen vroeg (08/08) is over en weer geschoten.
bron:
Frankfurter Allgemeine Zeitung, 08-08/2014