Iran: nog één dag
Morgen loopt de termijn af. Speculaties over de afloop. Hoever kan Obama gaan? Israël dreigt. Europa heeft balang bij normalisatie.
Iran: tegenstrijdige berichten
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Zarif en Ashton, die op verzoek van Mogherini nog de onderhandelingen voorzit.
Maandag 24 november loopt de termijn af die Iran en de groep-van-zes zich hadden gesteld om overeenstemming te bereiken over het Iraanse atoomprogramma. De VS, Rusland, China, Engeland, Frankrijk en Duitsland willen niet dat Iran over een atoomwapen gaat beschikken. Iran wil dat de sancties worden opgeheven die de VS, gevolgd door Europa opleggen en die de ontwikkeling van de Iraanse economie tegenhoudt. Behalve slagen of mislukken is er een derde optie voor de gesprekken: voortzetten met een nieuwe einddatum. De hamvraag zal uiteindelijk zijn: hoeveel handelingsvrijheid heeft president Obama nog nu de pro-Israëlische Republiekeinen de meerderheid hebben in het Congres.
Voortzetten van de gesprekken zonder meer, komt vermoedelijk dicht in de buurt van mislukken. De Iraanse regering kan de eigen bevolking niet eindeloos blijven voorhouden dat de sancties binnenkort worden opgeheven en in de VS hebben de Republiekeinen de komende twee jaar de macht in het Congres. Uit Teheran komt het verwijt dat er ondanks anders luidende berichten uit Westerse hoofdsteden, geen nieuwe voorstellen op tafel liggen. De Amerikaanse regering houdt de kaarten voor de borst.
Het gaat nu om twee hoofdpunten. Ten eerste het aantal centrifuges. De Westerse landen willen van 19.000 naar 4.500. In de tweede plaats gaat het om het tempo waarin de sancties vedwijnen. De VS en bondgenoten willen die geleidelijk opheffen en telkens afhankelijk maken van de medewerking van Iran. Iran vreest dat dat laatste veel mogelijkheden biedt, bijvoorbeeld voor de pro-Israëllobby in de VS, om het proces te laten stranden. Naast deze twee punten zijn er uiteenlopende visies op de periode waarvoor de overeenkomst zou moeten gelden. De periode van twintig jaar die voorgesteld wordt door ‘de zes’ vindt Iran te lang.
In de Israëlische pers – die in het algemeen het overheisstandpunt weergeeft: geen deal met Iran – wordt de vrees uitgesproken dat de drie Europese landen meer dan de VS, uit zijn op een overeenkomst. Gewezen wordt op de grotere economische noodzaak voor de Europese economieën om de betrekkingen te normaliseren. Ook de Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius die vorig jaar nog als havik tegenover Iran optrad, heeft nu wat moeten inbinden onder druk van de slecht lopende Franse economie.
Israël is tegen voorstel van ‘de zes’
Israëlische bronnen gaan er, vermoedelijk terecht, vanuit dat de Israëlische regering op de hoogte is van het laatste voorstel. Waarschijnlijk ingestoken door regeringsbronnen, wordt gesteld dat dit meest recente voorstel Israël’s veiligheid in gevaar zou brengen en het land zou dwingen om militaire actie te ondernemen tegen Iran. Deze opstelling is vooral gericht op de Amerikaanse media en het Congres.
Hamas en PA
Volgens de website donia-al-watan die werkt vanuit de Gazastrook stelt de premier van de Palestijnse Autoriteit Hamdallah, dat Hamas de veiligheidssituatie in de Strook op orde moet brengen voordat de eenheidsregering er aan het werk kan. Hamas reageert met stelling dat Hamdallah volgens het ‘eenheidsakkoord’ daar verantwoordelijk voor is maar geen actie neemt.
bron:
jerusalem post, 23/11
israelnationalnews, 23/11
english.alwatanvoice, 23/11