Regering Israël: instabiele coalitie, verrechtsing
De reactie van de regering op het aftreden van minister Saar brengt onderliggende trend aan de oppervlakte. Doorgaande verschuiving naar rechts.
Saar met Sharon in 2004, aan de vooravond van de ‘disengagement’ van Gaza.
De verrassende mededeling van minister van Binnenlandse Zaken Gideon Saar om (per oktober a.s.) uit het kabinet te treden en tegelijkertijd zijn lidmaatschap van de Knesseth op te geven, is een overwinning op korte termijn voor premier Netanyahoe. Saar daagde hem begin dit jaar uit door met succes Reuven Rivlin te steunen als kandidaat voor het presidentsschap. Netanyahoe was mordicus tegen Rivlin. De 47-jarige Saar werd en wordt nog door velen binnen de Likoedpartij gezien als potentiële opvolger van de huidige premier.
Het eerste, korte termijnprobleem voor Netayahoe is dat door het teruggeven van zijn Knesseth-mandaat door Saar, Likoed nu een zetel minder heeft dan de Toekomstpartij (Yesh Atid) van Yair Lapid. Zou er een kabinetscrisis uitbreken dan zal Lapid, als leider van de grootste partij in het parlement, de breuk moeten lijmen en premier worden.
Een woordvoerder van de premier heeft direct medegedeeld dat er geen reden is voor nieuwe verkiezingen. Daarmee verschuift de aandacht in eerste instantie naar de verhoudingen binnen de huidige coalitie. De populaire partij van Yair Lapid zou uit de coalitie kunnen stappen in een poging nieuwe verkiezingen te forceren. Vanuit regeringskringen wordt er echter op gewezen dat twee partijen klaar staan om Yesh Atid te vervangen: de haredi partijen Shas en de United Torah Judaism (UTJ). Het alternatief is dus een verdere ruk naar rechts.
Tussen Netanyahoe en Lapid (minister van Economische Zaken) is een openlijke strijd gaande over de wens van de laatste om het groeiende defensiebudget in de hand te houden. De meningen verschillen erover of dit gezien moet worden als een extra stabiliteitsrisico voor de coalitie of als een politieke show.
Lapid over de Palestijnen: Father (…) could You roll it aside a little bit?
Het tweede probleem voor Netanyahoe is van meer chronische aard. Er is in de Israëlische politiek nog steeds een verschuiving naar rechts gaande. Gideon Saar is zeer populair bij het opkomende jongere deel van Likoed, dat rechtser is dan de oude garde. Saar heeft tijdens de Gaza actie het beleid van Netanyahoe als slap gekwalificeerd. Er had veel harder afgerekend moeten worden met Hamas. Anders gezegd: er had doorgebombardeerd moeten worden.
Nb: Het is niet onwaarschijnlijk dat deze situatie de premier ertoe dwingt om het rechter deel van de achterban tegemoet te (blijven) komen. Dan gaat het onder meer om een onwrikbare opstelling naar de VS en de EU inzake de Gazastrook, nederzettingenbouw en voortzetting van de harde militaire lijn tegenover de Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem.
bron:
israelnationalnews, 19/09
Frankfurter Allgemeine Zeitung, 19/09
spiegel.de, 18/09
israelhayom, 18/09