VS – Iran: blijft moeilijk
Komt er dooi tussen de VS en Iran? Het regionale machtsmonopolie van Israël staat op het spel. Irak en ISIS nestelen zich onder de onderhandelingstafel.
Nucleaire kwestie
Kerry en zijn Russische collega Lavrov; partners/tegenstanders, ook in Irankwestie
Binnen enkele weken valt de deadline over de nucleaire besprekingen tussen de door de VS gedomineerde groep landen en Iran. Op 24 november wordt duidelijk, ofwel dat het zoeken naar een compromis mislukt is, ofwel dat er een basis is voor voortzetting van de onderhandelingen. De derde mogelijkheid, dat er op de 24e overeenstemming is, wordt vrijwel uitgesloten geacht.
De nucleaire kwestie (maakt Iran een atoomwapen en zo ja is het bereid daarmee te stoppen?) staat politiek-strategisch voor een veel breder fenomeen. Namelijk: komt er een einde aan de vijandschap tussen de VS en Iran die ontstond toen in 1979 de Amerika-vriendelijke dictatuur van de Shah verdreven werd? Blijft die vijandschap, dan versterkt dat de regionale positie van Israël. Iran is naast Turkije de laatst overgebleven potentiële macht in het Midden-Oosten die op enigzins gelijke hoogte met Israël internationale politiek kan bedrijven. De andere zijn ofwel voor decennia verwoest (Irak, Syrië) ofwel geneutraliseerd door met de VS en Israël samenwerkende dictaturen (Saoedie-Arabië, Egypte).
John Kerry, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken en de Iraanse leiding hebben beide gezegd dat zij de 24e november overeenstemming willen bereiken. Beide zijden geven echter ook signalen dat ‘er nog lastige problemen moeten worden opgelost’. Goed ingevoerde media gaan ervan uit dat de gesprekken na 24 november worden voortgezet. Beide zijden hebben te maken met hardliners. In de VS krijgt de Iraanse terreurgroep Mujahedin-e Khalk (meer bekend als MEK) gemakkelijk toegang tot de media met informatie die de onbetrouwbaarheid van Iran moet documenteren.
ISIS
Iran verscherpt de laatste dagen zijn kritiek op de aanpak door de VS van het probleem van de islamitische staat in Irak en Syrië. Aanvankelijk hebben de VS en waarschijnlijk ook Iran zelf geprobeerd een samenwerking bij de bestrijding van ISIS in Irak totstand te brengen. Dit lijkt van tafel te zijn. De Iraanse kritiek komt voor een deel overeen met die van analisten in het Westen: er zijn grondtroepen nodig en niet alleen luchtaanvallen. Anderzijds beschuldigd Iran de VS en Engeland van het tegen elkaar uitspelen van shiiten en soenniten. Dat dit oude verwijt nu wordt opgewarmd kan te maken hebben met het bewust opvoeren van de spanning met het oog op de eindfase van de nucleaire besprekingen.
Chemische wapenvoorraden
De New York Times brengt zeer uitgebreid en gedocumenteerd een verhaal over het vernietigen van de chemische wapens van het bewind van Saddam Hoessein. In 2010 beschuldigde Iran de VS en Engeland ervan informatie over die operatie te hebben achter gehouden, in strijd met de Conventie inzake Chemische Wapens. Mogelijk omdat Amerikaanse en Engelse leveringen de productie van die wapens mogelijk hebben gemaakt. Dat zou zijn gebeurd in de tijd (jaren ’80) toen deze landen het Saddam-bewind hielpen in zijn oorlog tegen Iran. Het NYT artikel lijkt dit te bevestigen.
bron:
isrealnationalnews, 15/10
NYT, 14/10
Yahoo news, 15/10
achtergrond: