Tussen religieus-nationalisme en het Westen
Netanyahoe en Abbas vechten beide voor hun politieke overleven. De achterban wordt ook voor Abbas belangrijker. VS en Europa zijn zoekend.
Bouw in Har Homa. Eveneens in 1967 veroverd en bij Jeruzalem getrokken (oktober 2014. Foto: Al-Quds, Reuters)
Kalmeren en provoceren
Al dagenlang probeert de Israëlische regering het religieuze vuur te blussen met het oog op internationale reacties. Premier Netanyahoe herhaalde ook gisteren, met een schuin oog kijkend naar de VS en de EU, dat Israël de status quo op de Tempelberg niet wil wijzigen. En, hij betuigt respect voor de rol van de Jordaanse koning als ‘hoeder’ (custodian) van het Al Aqsa complex. Daarmee redt hij het Israëlisch-Jordaans vredesverdrag van 1994, een van de hoekstenen van het Amerikaanse Midden-Oostenbeleid.
Maar zijn regering is binnenslands afhankelijk van de steun van religieuzen en nationalisten met quasi-religieuze opvattingen over de joodse rechten op het land. Tegen die achtergrond is nieuwe spanning ontstaan over een ‘besluit’ van Israëlische overheden om goedkeuring te geven voor 200 nieuwe woningen voor kolonisten. De lokatie is Ramot, in 1967 veroverd op Jordanië, later geannexeerd en bestuurlijk bij de agglomeratie Jeruzalem getrokken.
VS als brandweer
Donderdag vond ongebruikelijk spoedoverleg plaats in de hoofdstad van Jordanië, Amman, tussen John Kerry, Netanyahoe, Abbas en de koning van Jordanië. Inzet was het voorkomen van een religieuze strijd om het moslimheiligdom Al-Aqsa, die de potentie heeft om tot belangrijk issue uit te groeien in de gehele moslmwereld. Abbas gebruikte harde taal: ‘provocative measures in Al-Quds (Jeruzalem, JS)’ en ‘the Israeli violations are a red line and cannot be tolerated’.
Kerry zei na afloop dat partijen zich hebben gecommitteerd aan concrete stappen om de situatie rond het Al-Aqsa complex te kalmeren. Hij noemde echter geen details. Kerry: ‘The proof will not be in the words but in the actions’. Abbas en Netanyahoe hebben elkaar al een aantal jaren niet ontmoet; ook in Amman kwam het daar volgens berichten niet van. Jordanië wacht nog met het terugsturen van zijn naar Amman geroepen ambassadeur.
Partner for peace?
De retoriek die de laatste week vanuit de Israëlische regering kwam, volgens welke Abbas en de Palestijnse Autoriteit geen ‘partner for peace’ (meer) zijn kreeg bij premier Netanyahoe gisteren een iets andere formulering. Volgens Israel Today (13/11) beschouwt de premier Abbas nu als ‘not a partner to the effort against the incitement’. De ‘geen partner for peace’-formulering gaat rechtstreeks in tegen de inspanningen van John Kerry om het vredesoverleg tussen beide partijen weer op te starten.
Israël geïrriteerd over internationale reacties
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is ‘deeply concerned’ over de bouw van de 200 woningen in Ramot. De woordvoerder van het Franse ministerie gaf een ongebruikelijk scherpe verklaring af (Al Quds, 14/11): ‘The decision by the Israeli authorities approving the construction of 200 new homes in the Ramot settlement again directly threatens a two-state solution‘. De Israëlische aankondiging kwam enkele uren voordat het overleg in Amman begon.
Premier Netanyahoe heeft zijn ergernis uitgesproken over het onbegrip van de internationale gemeenschap voor het ‘terrorisme’ van de laatste weken en de oorzaken daarvan. In zijn ogen is de oorzaak de opruiing door met name Mahmoud Abbas.
bron:
Al Quds, 14/11
NYTimes, 14/11 en 13/11
presstv, 13/11