Palestijnen: geen veiligheidssamenwerking, wel PA
Veiligheidssamenwerking met Israël en samenwerking met VS niet populair onder Palestijnen. Visies op ‘vrede’ van centrum-links en rechts.
Palestijnen willen einde veiligheidssamenwerking, maar behoud PA
Jenin tijdens de 2e volksopstand (2002). Veiligheidsstructuur werd vernietigd; daarna opgebouwd met hulp van de CIA
Volgens een gisteren gepubliceerde opiniepeiling door het Palestinian Center for Public Opinion, is 60% voorstander van het beëindigen van de samenwerking tussen de Palestijnse Autoriteit (PA) en Israëlische diensten. Deze samenwerking is ontstaan na de Oslo Akkoorden in de eerste helft van de jaren ’90. Bij een meerderheid is de samenwerking nooit populait geweest. Veel Palestijnen vrezen de situatie die in de Palestijnse enclaves zal ontstaan als Israël de Palestijnse politie als vijand gaat beschouwen. Tijdens de tweede Palestijnse volksopstand werd in 2002 de Palestijnse politie weggevaagd, met chaos en wetteloosheid als gevolg. Bovendien vreesden tienduizenden hun inkomen kwijt te raken als de samenwerking met Israël wordt opgezegd. Deze situatie is echter inmiddels ingetreden door het achterhouden van Palestijns belastinggeld door Israël (al is de verwachting dat die maatregel na de verkiezingen weer zal worden teruggedraaid).
60% van de ondervraagden is tegen het opheffen van de PA. Die maatregel is herhaaldelijk in discussie als gevolg van het stagneren van de gesprekken over een Palestijnse staat en de impliciete medeplichtigheid van de PA aan veel aspecten van de bezetting. Een meerderheid van de Palestijnen in de bezette gebieden is blijkbaar toch gevoelig voor de chaos die dan zal ontstaan en voor het binnentrekken van het Israëlische leger in de enclaves (de zogenaamde ‘A-gebieden’).
70% van de ondervraagden beschouwt de opstelling van de VS als niet constructief. Het Palestijnse publiek staat volgens de peiling onverschillig ten opzichte van de vraag of de Israëlische verkiezingen worden gewonnen door rechts of door centrum-links. Als het erom gaat of er een regering komt onder de huidige premier Netanyahoe of onder de centrum-linkse Herzog dan wel Livni (deze partijcombinatie noemt zich Zionistisch Kamp) is het resultaat: ‘the poll found that the Palestinian public is convinced that there are no differences between the Israeli leaders and political parties when it comes to the issue of the Palestinian state‘.
Visie op vrede uit ‘centrum-links’ Israël
In Ynetnews staat vandaag een opiniestuk van Danny Yatom waarin een centrum-linkse visie wordt gegeven op de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict (Ynetnews is een digitale uitgave van Yedioth Ahronot; beide zijn dezer dagen zwaar aangevallen door Likoed partijleider Netanyahoe). Enkele dagen daarvoor schreef Shoula Romano Horing een opiniestuk waarin de overheersende visie in rechtse kringen wordt verwoord. Die komt erop neer dat met Palestijnen geen overeenkomst mogelijk is, omdat zij generaties lang zouden zijn gehersenspoeld en daardoor niet meer in staat zijn in vrede te leven met joden. Een cruciale passage in haar stuk is: ‘Israelis must realize that there is no chance for any true peace in the Middle East for many years to come since several generations of young Arabs and Muslims have already been lost through daily brainwashing to the dark side of civilization, and nothing Israel or the United States will do can bring them back‘.
Het artikel van vandaag van generaal-majoor Danny Yatom, oud-chef van de Mossad, geeft aan op welke basis naar zijn mening wel een duurzame vredesregeling kan worden bereikt. Yatom is actief in het ‘Israeli Peace Initiative’ en kan worden beschouwd als een van de leveranciers van ideeën voor de centrum-linkse partijen. Ook als het Zionistisch Kamp na de verkiezingen niet in de regering komt is zijn analyse relevant. Yatom’s visie staat voor een brede stroming in joods Israël, die a) wil leven in een exclusief joodse staat, gescheiden van Palestijnen en b) zich grote zorgen maakt over het toenemend isolement van Israël, dat zou kunnen leiden tot een binationale staat met gelijke rechten voor niet-joden. Yatom neemt het Arabisch Vredesinitiatief (AVI, van 2002) als basis: twee staten met in principe de grenzen van 1967 (toen Israël de thans bezette gebieden veroverde).
Dat AVI moet gecombineerd worden met ideeën uit het ‘Israeli Peace Initiative’. Die houden onder meer in: 1) correcties op de 1967-grenzen, zodanig dat zo’n 180.000 kolonisten binnen Israël getrokken worden en 300.000 Israëlische Palestijnen naar het Palestijnse staatje gaan. 2) Een vrij complexe regeling voor de Palestijnse wijken van Oost-Jeruzalem, zodanig dat dat met enige moeite de hoofdstad van het Palestijnse staatje kan worden genoemd. Geen van de ideeën is nieuw. Nieuw is dat centrum-links in dit concept mikt op politieke steun van ‘de gematigde Arabische landen’. Daarmee worden in Israël (ook door rechts) sinds ongeveer anderhalf jaar de Arabische dictaturen bedoeld die binnenslands last hebben van het conflict en geneigd zouden zijn tot een Israël-vriendelijke oplossing. Gezien de houding van de moslimbevolking in die landen is dan één concessie van Israël noodzakelijk: er moet een regeling komen die het de leiders van Saoedie-Arabië, de Golfstaten, Egypte en Jordanië mogelijk maakt te stellen dat de heilige plaatsen in Jeruzalem veilig in islamitische handen zijn.
NB: Yatom is een exponent van de topfiguren uit de Mossad en de ShinBeth die na hun pensionering vrijer kunnen spreken. Zij zien over het algemeen de othodox-religieuze en de religieus-nationalistische stromingen in Israël als een groot gevaar voor de overlevingskansen van de joodse staat. Zij zien het uiteindelijke vertrek van de Palestijnen uit groot-Israël als niet realistisch. Yatom: ‘We must separate from the Palestinians based on two states,’.
Abbas op bezoek in Zweden
Mahmoud Abbas en premier Stefan Löfvén
Mahmoud Abbas, president van de PA is op officieel bezoek in Zweden. Sinds Zweden in oktober vorig jaar Palestina als staat erkende is de relatie met Israël ijzig. De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken was onlangs niet welkom (preciezer geformuleerd: haar veiligheid ‘kon niet worden gegarandeerd’). Abbas werd onder andere ontvangen door de Zweedse premier en de koning. Hij opende officieel de Palestijnse ambassade in Stockholm. Het doel van de Zweedse erkenning is de tweestatenoplossing. Zweden doorbreekt hiermee de beleidslijn van de meeste EU-lidstaten, namelijk dat erkenning pas kan plaatsvinden bij overeenstemming tussen de PA en Israël, dan wel (de huidige Nederlandse positie) dat erkenning op een geschikt moment in het onderhandelingstraject moet komen. Waarbij dat moment duidelijk nog niet is aangebroken. In diplomatieke kringen wordt aangenomen dat Zweden de ambitie heeft om zich op te werpen als bemiddelaar in het Israëlisch-Palestijns conflict. In Stockholm werd een partnerschapsovereenkomst getekend. Deze leidt de komende vijf jaar tot een bijdrage van 150 mln. euro aan steun. De situatie in Gaza was onderwerp van gesprek. Mededelingen daarover werden niet gedaan.
bronnen:
Frankfurter Allgemeine Zeitung, 11/02
Jpost, 11/02
Ynetnews, 11/02
Haaretz, 10/02