Nucleair

Door: Jan Schnerr - Laatst aangepast op: 12 juli 2019

Israëlische nucleaire capaciteit

Het Israëlische kernwapen

Israël beschikte in 2006 over rond de 100 maar mogelijk ruim 200 kernkoppen1, te lanceren vanaf land, vanuit vliegtuigen dan wel onderzeeërs. Sommige schattingen gaan tot 400. Binnen bereik zijn Iran en een aantal Europese hoofdsteden. Onderzeeërs van de Dolphinklasse zijn voorzien van lanceerinrichtingen voor nucleaire ladingen. Daarmee heeft Israël ook een “second strike capability”: terug kunnen slaan, waardoor een potentiële aanvaller zeker weet dat hij (ook) vernietigd wordt als hij als eerste zou aanvallen. Israël heeft een uitgebreide infrastructuur voor productie, onderzoek en verdere ontwikkeling van zijn atoomwapen. Het belangrijkste centrum is Dimona in de Negev woestijn. Het land beschikt over een Amerikaans radarsysteem voor vroegtijdige onderkenning van (nucleaire) raketaanvallen (AN-TPY-2).

Het begin

Ben Goerion was na de oprichting van de staat Israël (1948) de drijvende kracht achter het atoomwapen.2 Shimon Peres was zijn uitvoerder. Vrees voor een overwicht met conventionele strijdkrachten van de Arabische staten, was een belangrijk motief. In 1967 (zesdaagse oorlog) beschikte Israël over twee kernkoppen. In 1973 (oktoberoorlog) over dertien.3 Tot begin jaren ’60 hielp Frankrijk Israël. Rond midden jaren ’60 namen de VS (ook) deze rol van Frankrijk over.

Kernonderzeeërs

Israël beschikt sinds 1999 over drie kernonderzeeërs die konden worden voorzien van lanceerbuizen voor atoomraketten. Later werden – eveneens door het Duitse Thyssen-Krupp – nog twee schepen in deze klasse geleverd. Deze zijn zeker in staat kernwapens (bereik tot 2.400 km) af te vuren.4 Aangenomen wordt dat permanent tenminste een van deze onderzeeërs aanwezig is in de Perzische Golf, dicht voor de kust van Iran. 5

Afgesproken zwijgzaamheid: “the bomb in the basement”

Israël zwijgt over zijn kernwapens. Deze politiek van “opacity” is gebaseerd op een afspraak met de Amerikaanse regering kort na de oorlog van 1967. Die biedt Israël enerzijds de mogelijkheid om in formele zin aan de eisen van de VS in het kader van zijn politiek van het niet-verspreiden van kernwapens tegemoet te komen en tegelijkertijd naar de Arabische wereld de afschrikkingsfunctie van het kernwapen te gebruiken.6

“Niet als eerste land …”

De sindsdien gehanteerde formule is dat “Israël niet als eerste land in het Midden-Oosten kernwapens zal introduceren”. Deze formule laat de mogelijkheid toe dat de laatste technische schakel die een atoomwapen inzetbaar maakt (“tot een atoombom maakt”) gereed ligt en binnen zeer korte tijd kan worden aangebracht. Dat laat de dreigingsfunctie volledig intact.
In februari 2015 gaf het Pentagon een document uit 1987 vrij waaruit onomstotelijk blijkt dat Israël een atoommacht was en daarbij zeer nauw samenwerkte met de VS. 7

Strategische aspecten

In analyses worden de volgende consequenties van het Israëlische atoomwapen genoemd. 1. Het voorkomen van een conventionele oorlog heeft lagere prioriteit, evenals het verminderen van spanningen langs politieke kanalen. Spanning legitimeert zelfs het atoommonopolie. 2. De impliciete chantage van de VS door Israël: het “hou mij vast of ik val aan”-syndroom.8 3. Door de “opacity” hebben de VS zich gecommitteerd aan het Israëlisch exceptionalisme: regels die voor anderen gelden, gelden niet voor Israël. Israël heeft (bijvoorbeeld) niet het Non-Proliferatie Verdrag ondertekend en laat geen inspecties toe door het atoomagentschap IAEA.

Voetnoten

1 https://fas.org/nuke/guide/israel/nuke/
2 U.S. Army Lt. Col. Warner D. Farr: The Third Temple Holy of Holies. Israel’s Nuclear Weapons, USAF Counterproliferation Center, Air War College Sept 1999
3 http://www.rense.com/general26/historw.htm
4 Der Spiegel, 4 juni 2012
5 Robert Farley, National Interest, 9 oktober 2014. http://nationalinterest.org/feature/nukes-the-high-seas-israels-underwater-atomic-arsenal-11434
6 Avner Cohen: “Eshkol and Johnson stumbled further into opacity””. In: Israel and the Bomb. Columbia University Press, New York, 1999
7 https://www.thenation.com/article/its-official-pentagon-finally-admitted-israel-has-nuclear-weapons-too/
8 Francis Perrin, aangehaald door Jonathan Cook: http://www.redressonline.com/2012/09/forget-iran-its-israels-nuclear-gun-pointed-at-obamas-head/. Ook: Warner D. Farr: The Third Temple Holy of Holies. Israel’s Nuclear Weapons

‘Oneliners’:

1. De essentie van een kernwapen is niet gebruik ervan maar de onuitgesproken dreiging ermee.
2. Israël heeft wat betreft Iran een fenomenale PR-prestatie geleverd: “Iran bedreigt Israël met een kernwapen”.

Literatuur:

-Seymour Hersh: The Samson Option. Israel’s Nuclear Arsenal and American Foreign Policy. New York, 1991, Random House
-Karpin, Michael The Bomb in the Basement. Simon & Schuster, New York, 2006.
-Mark Gaffney: Dimona. The Third Temple. The Story Behind the Vanunu Revelation. Brattleboro, VT, 1989
-U.S. Army Lt. Col. Warner D. Farr: The Third Temple Holy of Holies. Israel’s Nuclear Weapons, USAF Counterproliferation Center, Air War College Sept 1999
-Barbara Rogers & Zdenek Cervenka: The Nuclear Axis: The Secret Collaboration Between West Germany and South Africa, New York, 1978
-Peter Hounam: Woman From Mossad. The Torment of Mordechai Vanunu, London, 1999
-Israel Shahak: Open Secrets: Israeli Nuclear and Foreign Policies, London, 1997
-Avner Cohen: Israel and the Bomb. Columbia University Press, New York, 1999

Citaten:

1 “It (Israël) has the missile capability to reach Iran and it has submarines in the Gulf within a few miles of the Iranian coast. Targeting would not be a problem. It is extremely unlikely that Iran would initiate a nuclear war against Israel.” Dr. Norman Bailey, voormalig dir. CIA,, Globes, in Globes, 26 november 2015. http://www.globes.co.il/en/article-what-should-israel-really-fear-1001084167
2 “We possess several hundred atomic warheads and rockets and can launch them at targets in all directions, perhaps even at Rome. Most European capitals are targets for our air force.” Martin van Crevelt, in een interview in Elseviers Weekblad dd. … (geciteerd door Indymedia, 31 januari 2003)