Nieuws van 2 april 2015
De tijd tikt door; pokerspel in Lausanne. Spanning tussen Egypte en Iran. Intussen: settlers en leger samen in actie.
Iran: nog geen witte rook
De tijd tikt door …
Vanmorgen was er nog geen overeenstemming tussen Iran de de groep P1+5 onder aanvoering van de VS. John Kerry heeft zijn vertrek uitgesteld tot vandaag. Zijn Franse collega is gisteravond weer teruggekeerd. De indruk is, zoals wellicht verwacht mag worden, dat een pokerspel gaande is dat naar twee kanten uit kan vallen. Iran wil weinig details in het akkoord, en die pas in een totaalovereenkomst in juli opnemen. Dan is ook meer duidelijk over de machtsverhoudingen in Washington. De VS willen nu reeds enkele details vastgelegd hebben.
Minister bestormt moskee. Leger en extremisten actief
In maart werd veel geweld gebruikt tegen Palestijnen in gecoördineerde acties van het leger en joodse kolonisten. Het Palestijnse stadje al-Khalil in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever lag zwaar onder vuur van dit soort acties. Meer dan 1.300 olijfbomen werden door kolonisten vernield. Ook andere vernielingen vonden plaats. Daarbij vielen gewonden aan Palestijnse kant. Tijdens tientallen nachtelijke invallen in huizen door het leger werden de afgelopen maand 90 Palestijnen gearresteerd. Voor de invallen wordt als doel opgegeven, het arresteren van jongeren en kinderen voor ondervraging. De plaatselijke Ibrahimi moskee werd in maart (tijdens de verkiezingscampagne) bestormd door de Minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Lieberman. Hij deed dat onder uitgebreide bescherming door soldaten.
Joodse extremisten bestormen Al-Aqsa
Gisteren vonden weer volgens een bekend patroon rellen plaats op het voor moslims heilige Al-Aqsa complex in de oude stad van Jeruzalem. Religieuze extremisten drongen onder bescherming van de Israëlische politie het complex binnen. Op het complex treden de extremisten en de agenten gezamenlijk op. Palestijnse vrouwen die protesteerden werden gefilmd met het doel ze aan te kunnen houden bij het verlaten van het complex. Een van de vrouwen werd gisteren gearresteerd en meegenomen voor verhoor.
Over de gehele maand maart werd de Al-Aqsa bij 23 gelegenheden bestormd door 1.268 extremisten en agenten. Veertig Palestijnen onder wie 27 vrouwen en vijf kinderen werden gearresteerd. Enkele tientallen gelovigen werd de toegang voor enige tijd ontzegd. Het door de staat ‘begeleide’ geweld op het moslimheiligdom ligt in de Arabische wereld zeer gevoelig en leidde vorig jaar tot het terugroepen van de ambassadeur van Jordanië. Israël wordt er in de Arabische wereld van verdacht de status quo in de oude stad te willen veranderen.
Verwijdering tussen Egypte en Saoedie-Arabië?
Tussen de autoritaire regiems van Egypte en Saoedie-Arabië wordt een verwijdering geconstateerd (MEE) sinds het aantreden van de nieuwe koning in Riyadh enkele maanden geleden. De redenen die worden genoemd zijn van belang voor de verhoudingen in het Midden-Oosten en voor het Israëlisch-Palestijns conflict. Egypte haalt de betrekkingen met Rusland aan, hoewel Rusland kritiek heeft op de door de Saoedi’s geleide militaire interventie in Jemen. Bovendien viel al eerder op dat de obsessie van de Saoedische buitenlandse politiek met de Moslimbroederschap verminderd is. De Egyptische generaals beschouwen de broederschap nog wel als een grote bedreiging voor hun regiem. Een derde punt van wrijving is de toenadering tussen Turkije en Saoedie-Arabië. Turkije en Egypte verschillen volledig van mening over de politiek ten opzichte van de Palestijnen en met name de blokkade van Gaza en de benadering van Hamas. Ook de wat meer neutrale houding van Egypte inzake de Syrische opstandelingen valt niet goed in Riyadh.
Israël beschouwd de as Egypte – Saoedie-Arabië (plus de kleine, rijke Golfstaten) als veelbelovende medestander voor een ‘neutralisering’ van het conflict met de Palestijnen. Israëlische politici, onder wie premier Netanyahoe, gebruiken daarvoor de term ‘gematigde Arabische landen’. Met een iets andere invalshoek zien Frankrijk en (waarschijnlijk) de VS het Arabisch Vredesinitiatief als een mogelijke nieuwe start voor het ‘vredesproces’ (http://jaffadok.nl/arabisch-vredesinitiatief-weer-van-onder-de-tafel/). Dit initiatief dateert uit 2002 en komt formeel van de Arabische Liga. Het is in feite een voorstel uit de koker van Saoedie-Arabië.
bronnen:
Palestine Information Center, 02/04 en 01/04
Yesioth Ahronot, 02/04
Middleeasteye, 01/04