Voorbij de discussie over terrorisme versus staatsgeweld. Enkele indrukken uit recente publicaties.
Jan Willem Schnerr, 13 november 2023
Schrijvend over de gewelddadige uitbraak van Hamas uit de Gaza-openluchtgevangenis en de daarop volgende moordpartij in de Gazastrook zelf citeert Ramzy Baroud uit De kunst van het oorlogvoeren van de Chinees Sun Tzu (5e eeuw vC): “If you surround your enemy completely, give them no chance to escape, offer them no quarter, then they will fight to the last”.
- De strategie van de Netanyahu-regeringen om Hamas in stand te houden als concurrent van de Palestijnse Autoriteit teneinde zo de Palestijnen verdeeld te houden en tegelijk Hamas in de retoriek tot grote vijand en bedreiging van Israël af te schilderen, komt aan zijn eind: For three decades the prime minister has bet on preventing a Palestinian state by dividing the West Bank from Gaza and pitting Hamas against Fatah. (…) But Hamas remaining in power in Gaza is totally unacceptable to the Israeli public.
- Israëls aanzien als militair oppermachtige speler in het Midden-Oosten werd al minder. Gaza-2023 maakt duidelijk wat uiteindelijk de militair zwakste plek is: het veiligheidsapparaat met zijn superieure technologie is niet voldoende om zeven miljoen Palestijnen onder de duim te houden. Tijdens de lopende legeractie in Gaza werden door de Israëlische regering 10.000 geweren uitgedeeld aan joodse burgers elders in groot-Israël.
- Het verlies door de VS van het machtsmonopolie in het Midden-Oosten als gevolg van de concurrentie met China heeft ook tot gevolg dat onevenwichtig optreden van Israël (Gaza 2023) veel schade kan toebrengen aan de Amerikaanse – en in de slipstream Europese – belangen in de regio. Voor normalisatie van de relatie tussen Israël en Saoedie-Arabië (als die doorgaat) bijvoorbeeld moeten de VS en/of Israël nu een hogere prijs gaan betalen.
- De bewapening van Hezbollah en Iran is technologisch op een vrij hoog niveau gekomen. Tijdens deze Gazacrisis blijkt dat Israël ingeval van een dreigende oorlog op meerdere fronten (Gaza, Libanon, raketten uit Jemen), afhankelijk is van de VS. Dat komt Washington slecht uit (China!).
- De verslechtering van de relatie tussen Joden en Palestijnen binnen Israël (‘groene lijn’) was al gaande. Het veiligheidsapparaat trad in oktober 2023 ongekend hard op tegen deze Israëlische Palestijnen. De rust aan dat binnenlandse ‘front’ is waarschijnlijk voorbij.
- De Gazastrijd leidt tot verdere militarisering en verharding van de Israëlische maatschappij. De relaties met de Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever krijgen de kenmerken van een burgeroorlog.
- Extremistische stromingen die de Palestijnen uiteindelijk naar elders willen verdrijven (zoals de ministers Smotrich, Ben-Gvir en Eliyahu) krijgen meer speelruimte als gevolg van ad. 5 en 6 hierboven.
- Public relations naar het Westen krijgt op regeringsniveau in Israël lagere prioriteit. De eigen joodse bevolking heeft (nog) minder aandacht voor buitenlandse media. De kloof tussen wat joods Israël eist als wraak voor Palestijns geweld en datgene wat het publiek in het Westen nog accepteert wordt te groot om te overbruggen. Al zijn er ook in Israël nog grenzen.
- Amerikaanse en Europese regeringen merken dat Israël een belasting is voor hun relaties met de ‘Global South’.