Kagame, Streisand en Clinton op 90e verjaardagsfeest van Peres
Twan Huys heeft op charmante wijze de aartsvader van het gesloten Israëlische universum een kijkje door het raam naar buiten laten maken. Door de Nederlandse regering is Peres dagenlang op een troon gezet (daar zal wel een groot Nederlands belang mee gemoeid zijn). Eerlijk gezegd verwachtte ik een vrij onderdanig televisiegebeuren rond deze fluwelen Nobelprijswinnaar. Gelardeerd met korte filmpjes over zijn streven naar vrede. Zoals twintig jaar geleden een beschaafde interviewer de koningin zou benaderen. Maar nee.
Een zaal met zo’n tweehonderd serieuze studenten van het type kritisch, ambitieus en niet onderdanig. Men was over het algemeen recent naar de kapper geweest en keurig gekleed maar niet overdreven corps-achtig. Verbazingwekkend de onbevangenheid van de vragen en het lef om in zo’n setting het woord te voeren. Je zou als kritiek kunnen hebben dat de meeste vragen “de sfeer prettig hielden” en vrij open waren zodat de geïnterviewde er snel zijn eigen draai aan kon geven. Maar ze raakten vaak wel aan het achterliggende probleem: zou u ons kunnen uitleggen waarom apartheid tegenwoordig wèl een goed systeem is? Mijn kampioene was een hoofddoekmeisje dat een vraag over de apartheidsmuur stelde. Peres was nog niet uitgepraat of zij sprong alweer op met een felle blik om er met haar zeis overheen te gaan. Maar de camera en microfoon zwaaiden naar een andere hoek.
Peres heeft zijn reputatie eer aan gedaan. Op gedragen toon, een staatsman waardig liet hij alle mantra’s van de Israëlische voorlichting de revue passeren zonder één vraag concreet te beantwoorden. “Israël zal niet als eerste een atoombom in gereedheid brengen” (goede vraag Twan!), “het Palestijnse terrorisme”, enzovoort. En natuurlijk veel over Peres zelf. Zijn ijdelheid is veel groter dan Israël ooit zal worden (een beetje klein was zijn verhaal over waarom hij in de jaren ’90 “slechts” minister van Defensie werd om voor de vrede te strijden, wetende dat hij daardoor de verkiezingen ging verliezen). En helaas gebruikte hij de holocaust als verbale atoombom in de discussie.
Op de eerste rij zag ik Frans Timmermans. Hij was niet ontspannen. Keek zelfs benauwd. Arme kerel. Hij loopt permanent te koorddansen boven het Israëlprobleem. Hij moet de extreme positie die Nederland al jarenlang in de Europese Unie innneemt corrigeren. Vanuit de Palestijnse visie te weinig en te langzaam. Maar de echte bazen van Buitenlandse Zaken zitten in Washington. En daar wordt hij voor geen cent vertrouwd.
Mensen die meer over Peres willen weten raad ik een interessant boek aan, dat in Nederland genegeerd is: “Shimon Peres. Friedenspolitiker und Nationalist“, van Tamar Amar-Dahl. In het Duits dus, wat het voor velen wel ontoegankelijk zal maken. Ik zal er daarom op Jaffadok in de komende maanden op terug komen.