Het vredesproces verliest de greep
Het is een mega PR-prestatie om 900 miljoen Amerikanen en Europeanen al jaren te laten denken dat er in Israël zo’n zes miljoen mensen wonen en dat er daarnaast een Palestijnse staat aan zit te komen. Ieder zijn eigen land. Maar het was een droom. Wakker worden na zo’n winterslaap gaat pijn doen.
De realiteit die je in Israël ziet steekt scherp af bij de beeldvorming in het westen. Het land loopt gewoon van de Middellandse Zee tot aan de grens met Jordanië. Rij kris kras door het gebied tussen Jericho bij de Dode Zee en Jeruzalem en je doet een bizarre ontdekking: a. Er is niets dat wijst op die Palestijnse staat in wording, waar onze regeringen het al twintig jaar over hebben. b. Sterker nog, het is niet meer mogelijk om die staat alsnog te creëren. Op dat moment realiseer je je: er wonen niet alleen zes miljoen joden in Israël maar ook nog ruim vijf miljoen Palestijnen. Langzaam komt een onwennige gedachte bij je op: waarom zijn die Palestijnen niet gewoon volwaardig burger in dit land? Waarom mogen zij niet op deze goed geasfalteerde weg rijden waar ik nu op rij?
Het Amerikaanse publiek zal voorlopig nog wel even doorslapen. De mainstream media daar vertellen een Midden-Oostenverhaal dat met het Midden-Oosten evenveel te maken heeft als een ziekenhuissoap met een ziekenhuis. Het Europese publiek is een slag anders, zo blijkt keer op keer uit opinieonderzoeken. Hier heerst sinds de Palestijnse volksopstand eind jaren ’80 het onderbuikgevoel “er deugt daar iets niet”. Dat heeft overigens nooit geleid tot een substantiële verandering in de houding van politici in regeringsposities. De druk van de Verenigde Staten was daarvoor te groot en de Israëllobby in de meeste Europese landen te effectief. Ook de oorlogen tegen Irak (1990, 2003) en in Afghanistan (vanaf 2001) en de wereldwijde “war on terror” hebben Europese politici tot inschikkelijkheid gebracht. En: er was vanaf 1993 het Vredesakkoord van Oslo. De officiële boodschap van “Oslo” is dat de Palestijnen een eigen staat krijgen. De feitelijke boodschap: Europa hou je erbuiten! De meeste regeringen, vooral de Duitse waren daar blij mee. Het is nu twintig jaar later.
Voor het Israëlische publiek zijn de onderhandelingen over de Palestijnse staat sinds ongeveer 1998 geen serieus onderwerp meer. De politicus die er in een verkiezingsstrijd toch over begint is niet meer relevant. Maar Europese regeringen houden dit niet lang meer droog. Waarin gaat hem de hierboven genoemde pijn zitten als wij erkennen dat de Palestijnse staat in de mist van de diplomatieke geschiedenis is verdwenen?
1. Europese regeringen (of de EU) worden geconfronteerd met de vraag of het met de in Europa beleden waarden verenigbaar is om een apartheidsstaat als bondgenoot te hebben.
2. Zo nee, dan komt het duizend kilo monster achter het rotsblok vandaan: zou de joodse staat Israël niet een staat moeten zijn voor al zijn burgers, namelijk die elf miljoen mensen (in 2020: zes miljoen joden en zes miljoen Palestijnen).
3. Duitsland, het machtigste land van Europa heeft zich op een ingewikkelde manier vastgeklonken aan het Israëlische atoomwapen. Wordt dat heroverwogen?
4. Veel liberale zionisten, progressieve christenen en een deel van het linkse actiewezen zijn vooral zo boos op de regering Netanyahu omdat zij zich vastklampen aan een etnische sandwich: de Palestijnse staat en de joodse staat naast elkaar (in vrede uiteraard). Blijven zij met hun rug naar de realiteit staan?
In een volgende column enkele stemmen die niet meer geloven in een Palestijnse staat. Onder andere die van een oud-president van de Verenigde Staten. Het land van “the Artist Formerly Known as Prince”, van wie ik de titel van deze column heb geleend.
If you look, you’re sure gonna find
Throughout mankind’s history
A Colonized Mind
The one in power makes law
Under which the colonized fall
(…)
(Colonized Mind van de zanger die van de Oslo-zomer van 1993 tot de tweede intifada in 2000 bekend stond als The Artist Formerly Known as Prince, ook wel: TAFKAP)