De reis van Annegret Kramp-Karrenbauer afgelopen week naar Israël haalde nergens de voorpagina. Buiten Duitsland hadden de redacties eerst moeten uitleggen dat zij voorzitter is van de machtigste partij in dat land, de CDU. Wat het bezoek van ‘AKK’ toch interessant maakt is dat zij een grote kans maakt om Angela Merkel op te volgen.
Om iedere twijfel aan haar ambitie weg te nemen plaatste zij zich meteen maar in een grote traditie: ‘In de traditie van Konrad Adenauer, Helmut Kohl en Angela Merkel heb ik bewust de keuze gemaakt, dat mijn eerste officiële reis buiten de Europese Unie naar Israël zou gaan.’ Zij sprak in Herzlija, het Bloemendaal van Israël, op de veiligheidsconferentie waar de militair-strategische topfiguren van de joodse staat en bevriende sprekers van elders ons elk jaar van hun inzichten kond doen. AKK toonde zich tevreden met de ‘nauwe samenwerking’ op veiligheidsgebied tussen haar land en Israël. Zij zal ongetwijfeld gedacht hebben aan de levering van een aantal kernonderzeeërs, de Dolphins, die zo waren ontworpen dat Israël er met een beperkte verbouwing kernraketten mee kan afvuren (en waarvan er nu vermoedelijk tenminste één in de Perzische Golf voor de kust van Iran vaart).
Een tweede uitspraak was opmerkelijker: ‘De veiligheid van Israël is deel van de Duitse Staatsräson’. Wat Staatsräson precies betekent weet niemand, maar het zal waarschijnlijk wel inhouden dat Duitsland zijn veto uitspreekt op het moment dat de EU zich openlijk zou willen distantiëren van nieuwe Israëlische aanvallen op, bijvoorbeeld, Libanon ‘omdat zijn veiligheid in gevaar is’. Of, in het geval dat Donald Trump in het heetst van de komende presidentsverkiezingen een militaire actie tegen Iran verordonneerd, met steun van de Israëlische luchtmacht. Angela Merkel is in 2008 begonnen met die Staatsräson en Duitsland is er met AKK nog niet vanaf. En Europa ook niet.
Dat de Europese buitenlandpolitiek een probleem heeft met de eeuwige Duitse schuld jegens ‘het joodse volk’, in dit geval gelijkgesteld aan de staat Israël, was al duidelijk. Duidelijker wordt de laatste tijd ook dat Duitsland zelf in een steeds breder wordende spagaat komt doordat Israël onder Trump’s paraplu definitief een einde maakt aan de tweestaten oplossing die toch de kern is van de Duitse Midden-Oostenpolitiek. Mocht AKK bondskanselier worden, dan zal haar als machtigste politicus binnen Europa ooit de vraag worden gesteld wat haar plan B is.