Vraag voor Frans Timmermans, onze minister van Buitenlandse Zaken, zodra Shimon Peres via Schiphol ons land weer heeft verlaten: Is Hezbollah in de marge van de ontroerende speeches nog onderwerp van gesprek geweest?
Ali Khamenei, de hoogste geestelijk leider van Iran (bron: site middleeast-armscontrol)
Israël wordt zenuwachtig, vertellen de media ons. Ik denk dat zij gelijk hebben. De media vertellen ons ook: “De regering Netanyahu wordt zenuwachtig omdat Israël doodsbang is voor een Iraanse atoombom en Israël vreest dat de VS het op een akkoordje gaan gooien met het bewind dat Israël wil vernietigen.” Ik geloof er niets van. Waarom zou de Israëlische politieke klasse dan wel zenuwachtig zijn? Er is een algemene en een specifieke reden.
Tussen twee haakjes: Niet zo lang geleden stelde ik Alfred Pijpers (toen nog bij Instituut Clingendael) een vraag over de Israëlische angst voor de bom uit Teheran. Hij had net uitvoerig verteld dat de Iraanse leiders irrationeel zouden zijn. Zij handelden vanuit de koran en de zuivere islam en zouden dus een goddelijke opdracht om Israël te vernietigen uitvoeren. Ondanks de zekerheid dat zijzelf daarna vernietigd zouden worden door Amerikaanse en Israëlische, vanuit Duitse onderzeeërs gelanceerde bommen. “Waarom”, was mijn vraag, “zouden deze volgelingen van de Profeet de dood van ruim vijf miljoen moslims (Palestijnen) op de koop toenemen?” Verbijsterend was niet zozeer dat hij erom heen praatte maar dat hij sterk de indruk wekte nog nooit over zo’n detail te hebben nagedacht. Zie verder: http://jaffadok.nl/columns/iraanse-leiders-nu-toch-compos-mentis/
Er is om te beginnen een algemene reden waarom de spraakmakende politieke gemeenschap in Israël nerveus wordt. Het is iets dat veel verder gaat dan Iran. Het is de vrees dat de Verenigde Staten zich in een proces bevinden van een geleidelijk meer afstand nemen van het Midden-Oosten en aanpalende gebieden, zoals Iran, Afghanistan en Pakistan. De discussies daarover zijn al begonnen in de eerste termijn van Barack Obama. Steekwoorden daarbij zijn: “China” en “schaliegas”. Anders gezegd: de Stille Oceaan wordt belangrijker dan de Middellandse Zee. En: na 2020 hebben de VS de olie uit het Midden-Oosten niet meer nodig. Veel politici en columnisten in Israël leken dit tot voor kort te beschouwen als stratego op vrij abstract niveau. Sinds eind augustus is het concreet aan het worden. Steekwoorden: “Syrië” en “Iran”. Het zijn de specifieke redenen voor de Israëlische nervositeit.
Netanyahu en zijn lobbyisten in Washington hadden krachtig op het Congres ingepraat ten faveure van een militaire actie tegen Syrië. Maar het liep anders. De kans om de kleine as van het kwaad – Iran, Syrië, Hezbollah – in het midden aan te vallen, werd niet benut. Washingtons prioriteiten lagen anders. Erger nog: met Iran, dat door Israël wordt voorgesteld als een existentiële bedreiging, wordt door Obama en Kerry constructief onderhandeld. Met voorbijgaan aan de Israëlische protesten. De president neemt een enorm risico omdat het Congres hem op weg naar een deal met Iran nog allerlei stokken tussen de benen kan steken. Of Obama zich weer laat inbinden door de pro-Israëllobby en door het Congres zal de komende dagen blijken. Netanyahu bezoekt deze week de VS, officieel voor de Algemene Vergadering van de VN. Hij heeft vanuit Jeruzalem al de voorwaarden geformuleerd waaraan een overeenkomst met Iran zou moeten voldoen. Het zijn het soort voorwaarden waaraan de Palestijnen moeten voldoen om een eigen staat te krijgen: niet te vervullen.
De politieke verhoudingen binnen Iran zijn het afgelopen jaar gaan schuiven, met de regering Rohani als resultaat. Een overeenkomst VS – Iran lijkt nu mogelijk. Stel dat Amerika inderdaad een deal zou sluiten met Iran (geen atoombom, opheffen sancties, doorgaan met vreedzame kernenergie) en dat Assad in Syrië aan de macht blijft. Dan blijft er vanuit Israël gezien nog één vraag over: “wat doen wij met Hezbollah?” Overigens: Dat de geestelijke leider van Iran een aantal jaren geleden in een zogenaamde fatwa de ontwikkeling van atoomwapens heeft verboden werd in de westerse media niet vermeld of als een propagandistisch spel neergezet. In werkelijkheid is het in deze “theocratische democratie” een geweldige, zelf opgeworpen hindernis om tot nucleaire bewapening over te gaan.
Israël zal iets terug moeten krijgen van Barack Obama voor al dit niet-luisteren naar Jeruzalem. En het Congres zal ook iets willen eisen van de president. Het Congres zou Obama kunnen herinneren aan zijn speech vorige week voor de Algemene Vergadering van de VN. Daar zei hij niet alleen dat de VS minder zullen interveniëren in de wereld (lees: het Midden-Oosten); hij somde ook vier kernbelangen voor de VS op waarvoor desnoods nog wél geïntervenieerd zal worden. Een daarvan is het bestrijden van terrorisme. Deze week zal zoals gezegd in Washington blijken hoever de greep van Israël op de Amerikaanse politiek nog reikt. Waarschijnlijk niet meer zover dat het de Amerikaanse Syrië- en Iranpolitiek nog in belangrijke mate kan sturen. Maar het lijkt niet onwaarschijnlijk dat Libanon en Hezbollah in beeld gaan komen. Terrorisme! Dan zullen wij Europeanen alsnog ontdekken dat midden in de zomervakantie dit jaar de Europese Unie de gewapende tak van Hezbollah, onder zware druk van de VS en Israël, tot terroristische organisatie heeft moeten verklaren. Nederland, braaf land, had dat al eerder gedaan. Shimon Peres zal onze regering daar dezer dagen wel een compliment over maken. En misschien in één adem door eisen dat Den Haag de komende tijd consequent zal zijn, mochten de spanningen oplopen in Zuid-Libanon.
Zie ook: http://www.dewereldmorgen.be/blogs/jaffadok/2013/08/31/libanon-slagveld-in-de-schaduw-van-syrie