Vanmorgen werd bekend dat in Israël zoiets als een nationaal kabinet is gevormd. De oud-militair Netanyahu haalde de oud-generaal Mofaz van de partij Kadima in zijn regering met medeweten van kabinetslid en oud-generaal Barak. Er wordt over gespeculeerd dat de aanval op Iran er nu toch op afzienbare termijn aan zit te komen. Dat het leger toe is aan een nieuwe klus lijkt geen woeste speculatie. Maar of dat Iran zal zijn, daarover heb ik mijn twijfel.
Op 22 september 2006 zou Iran Israël aanvallen. En mogelijk niet alleen Israël maar de hele westerse wereld. Het is niet doorgegaan, dat blijkt onder meer uit het feit dat u nu deze column zit te lezen. De voorspelling kwam niet van een godsdienstwaanzinnige en zelfs niet van een lid van de Likoed partij. De voorspelling werd gedaan door Bernard Lewis. Lewis is de nestor van de Amerikaanse oriëntalisten en een groot kenner van de islam. Hij wist dat op de 27e dag van de islamitische maand Rajab (die 22e september dus) de Profeet Mohammed met zijn paard Buraq ten hemel was opgestegen. Lewis had een redenering volgens welke die dag voor de godsdienstfanaten in Teheran DE dag was voor de aanval. De Israëlische geleerde Baruch Kimmerling herinnert aan deze bizarre zaak en meldt ook nog dat die voorspelling een hele discussie losmaakte in academische en mediakringen, tot aan de Wall Street Journal aan toe. De “prophet from Princeton” kreeg dus geen gelijk.
Vanuit leidende kringen in de VS en Israel is al jaren geleden de stelling in het publieke debat gebracht, dat het handelen van de Iraanse regering niet rationeel is. Dat zou verklaard worden uit een extreem religieus-ideologisch wereldbeeld. De consequentie zou zijn dat de Iraanse leiding in staat is tot een voor henzelf levensgevaarlijke koers. Zelfs tot een roekeloze atoomaanval op Israël in hun vurige wens het joodse volk daar van de aardbodem te vagen. Het gaat steeds om twee mannen: Khamenei en Ahmedinedschad. Van Ahmedinedschad wordt ons al jaren verteld dat hij Israël wil vernietigen. Hij is een Hitler. Netanyahu heeft dat in maart in een grote toespraak in de VS gezegd. “Het is 1939” riep hij en duizenden TV- en radiostations brachten de boodschap over aan de Amerikaanse publiek. Daarmee werd Obama neergezet als een slappe Chamberlain die in 1939 Hitler liet begaan in Oostenrijk en Tschechoslowakije.
Mij gaat het er hier niet om dat de vernietiging van de Israëlische joden wordt afgeleid uit een leugenachtige verdraaiing van Ahmedinedschads woorden. Het gaat om het propagandabeeld dat aan het westerse publiek wordt gesleten over Iran. Een land dat overigens al meer dan een halve eeuw slechte ervaringen heeft met de Engelsen en met de Amerikanen en dat nu leeft met de permanente dreiging van bombardementen door de Israëlische luchtmacht. Interessanter is de propagandafunctie die het verhaal van irrationaliteit van de Iraanse leiding heeft voor het publiek in het Westen.
Toch even over die zogenaamde vernietiging van Israël. Niet zo lang geleden vertelde een prominent lid van het Nederlandse wereldje van veiligheidsadviseurs hetzelfde verhaal van de uitzinnig religieuze en irrationele Iraanse politieke leiding. Zij zouden in staat zijn om op religieuze gronden een atoombom op de joodse staat te gooien ook al zou dat zou betekenen dat zij door de tegenreactie (van de VS en Israël gezamenlijk) zelf vernietigd werden. Ik stelde hem de vraag waarom er dan nog geen paniek is uitgebroken onder de in en rond Israël wonende Palestijnen en andere Arabieren. In verband namelijk met het feit dat een atoombom geen onderscheid kan maken tussen joden en niet-joden. Hij was maar een paar seconden stil en antwoordde dat in het extreme geloof van deze mensen de collaterale schade niet uitmaakt, als het erom gaat joden te vermoorden. Een antwoord dat hij ook had kunnen geven maar dat kennelijk niet bij hem opkwam was: “Sorry, toen ik het had over de verschrikkelijke gevolgen van een Iraanse atoomaanval op Israël, had ik natuurlijk ook de ruim vijf miljoen Palestijnen moeten noemen”.
De religieus geïnspireerde krankzinnigheid van Khamenei en Ahmedinedschad doet potsierlijk aan maar is een wezenlijk onderdeel van de Israëlische propaganda en de meelopers in Nederland en elders. Het Amerikaanse publiek moet het absolute Kwaad gepresenteerd krijgen in de vorm van een nieuwe Hitler. En al bij voorbaat moet het argument onderuit worden gehaald dat de beide heren “toch wel krankzinnig moeten zijn” om op deze manier (atoomaanval op Israël) zelfmoord te plegen. En inderdaad: daarom moeten zij als krankzinnig worden voorgesteld.
Voor diegenen onder u die dit geloven en die zich zorgen maken over de Iraanse zelfmoordwens is er sinds kort goed nieuws: de Iraanse leiding is niet krankzinnig. Nee, de Iraanse leiders zijn zelfs uiterst rationeel. De NRC van 25 april j.l. bracht dit positieve nieuws. Van wie komt de nieuwe diagnose? Van de heer Benny Gantz, die in het dagelijks leven leiding geeft aan het Israëlische leger en dus geacht mag worden te kunnen inschatten of de tegenstander gek is of niet. Bovendien opereert een man in zijn positie niet los van de politieke leiding: Netanyahu. Vanwaar deze omslag in het propagandaverhaal? Een mogelijke verklaring kan de volgende zijn.
1. Diegenen die steeds gezegd hebben dat Israël nooit van plan was aan te vallen omdat de risico’s (voor Israël) te groot zijn, hadden gelijk. Deze sceptici waren vooral (ex-) topmensen uit het Amerikaanse veiligheidsapparaat, mensen met verstand van zaken op dit terrein.
2. Israël heeft de oorlogsdreiging naar Iran zo op de spits gedreven om iets anders te bereiken: Israël is namelijk uit op het economisch ruïneren en diplomatiek isoleren van Iran.
3. Israël heeft wat dit laatste betreft de zaken nu goed voor elkaar: de VS hebben zeer zware sancties opgelegd en de Europeanen zijn in het gelid gezet door Washington en doen mee.
4. Het verhaal van de “krankzinnige leiders van Iran” heeft zijn functie vervuld. Vanaf nu past het niet zo goed bij de nieuwe fase: economische sancties. Sancties moeten gebaseerd zijn op de redenering dat de leiders van het langzaam te ruïneren Iran zo verstandig zijn om vroeg of laat in te zien dat zij op hun schreden moeten terugkeren. Khamenei heeft het besluit om “de bom” te maken nog niet genomen, wordt nu ook in Israël gezegd. De sancties moeten hem daarvan weerhouden.
Wat nu? Een lange periode zonder oorlogsdreiging en oorlog? De structuur van de Israëlische maatschappij maakt dat onwaarschijnlijk. Met een machtige militaire klasse die altijd op zoek is naar werk en die zijn centrale positie wil behouden. Met een ideologisch bevlogen politiek systeem dat drijft op het verhaal dat de staat omringd is door vijanden die uit zijn op zijn vernietiging. Voor dat leger zijn er meer mogelijkheden dan Iran.
Het documentatiesysteem van deze site opent binnenkort een rubriek “Potentiële oorlogen” die geregeld geactualiseerd zal worden. Iran daalt op die ranglijst. Zal overigens nog niet helemaal verdwijnen uit de top vijf. Zuid-Libanon is stijgende. Gaza heeft de aandacht van de legerleiding: desnoods worden gewapende acties van smokkelaars in de Sinaïwoestijn aan Hamas toegeschreven. Met die Sinaïwoestijn komt Egypte voor het eerst sinds dertig jaar weer in beeld. En vergeet Syrië niet, met name het gebied langs de bezette Golan Hoogvlakte.
Het Israëlische leger heeft nog veel te doen.
Tot slot een zeer recent citaat:
“I don’t believe in a leadership that makes decisions based on messianic feelings …”
Yuval Diskin, tot vorig jaar hoofd van de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet, sprekend over Netanyahu en Barak.