Hajo Meyer thuis in Heiloo op 29 Juli. (foto: Adri Nieuwhof)
Ik ben verdrietig over het verlies van Hajo Meyer, een vriend die zonder enige vrees zijn stem verhief tegen het Zionisme en om zijn steun te betuigen aan de strijd van het Palestijnse volk voor vrijheid en gelijkheid. Hajo overleed in zijn slaap op 23 august, maar een paar dagen na zijn negentigste verjaardag.
Hajo werd in 1924 geboren en moest op 14-jarige leeftijd nazi Duitsland ontvluchten omdat de nazi’s hem niet langer toestonden naar school te gaan. In januari 1939 stuurden zijn ouders hem naar Nederland.
Een jaar later werd ook Nederland door de Duitsers bezet. In 1943 dook Hajo onder maar werd in maart 1944 door de Gestapo opgepakt en gedeporteerd naar Auschwitz waar de nazi’s nummer “179679” op zijn arm tatoeëerden.
Meyer keerde na de oorlog terug naar Nederland waar hij een lange carrière had als natuurkundige. Na zijn pensionering bouwde hij violen.
In een eerder interview met The Electronic Intifada, zei Hajo: “Zo lang als ik het kan, zal ik mijn kritiek blijven uiten op het onmenselijke zionistische gedrag”.
Op 29 juli reisde ik naar Meyer’s huis in Heiloo om over de Israëlische aanval op Gaza te praten, waar een vermoeide Hajo zijn laatste interview gaf aan The Electronic Intifada.
Ik vroeg aan Hajo hoe hij zich voelde. “Ik kan die vraag niet positief beantwoorden doordat ouderdom mij weerhoudt van activiteiten om de Palestijnen te steunen”, antwoordde hij. “Om zo oud te zijn gaat gepaard met een groot verlies van mogelijkheden, dat is nogal een taak”, zei hij.
Hij keek terug op hoe veel geluk hij had gehad om samen met enkele kameraden Auschwitz te overleven.
De in Nederland wonende Koerdische vluchteling Reber Dosky maakte Mijn geluk in Auschwitz (2012), a korte documentaire over hoe Hajo met zijn kameraad Jos Slagter Auschwitz overleefde. In de documentaire speelt Hajo een van de melancholische Jiddische wijsjes die hij gebruikte om de klank van de violen die hij bouwde te testen. (Bekijk de video hieronder.)
http://youtu.be/KWri03hz5H4
MIJN GELUK IN AUSCHWITZ – MY GOOD FORTUNE IN AUSCHWITZ
“Nazi misdadigers”
Toen ik met Hajo sprak veroordeelde hij de beschuldigingen van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat de grote demonstraties tegen de Israëlische aanvallen op Gaza een uiting zijn van een toenemende haat tegen Israël.
“Als wij echt mens willen blijven, dan moeten we opstaan en de zionisten noemen wat ze zijn: nazi misdadigers”, zei Meyer. Volgens hem was de jodenhaat van de Duitsers “minder diep geworteld dan de haat tegen de Palestijnen door de Israëlische joden”. “Het hersenspoelen van de joodse Israëlische bevolking duurt al langer dan zestig jaar. Zij kunnen een Palestijn niet meer als mens zien”.
Bij het bespreken van de reactie van Europa op het Israëlische beleid zei Hajo dat Europa zou moeten reageren met een “veel grootschaliger boycot van Israël” dan een verbod op producten uit de nederzettingen. Als wij, Europeanen, pretenderen dat we de vlag van de mensheid hoog houden, dan zouden we met wat er in Gaza gebeurt Israël buiten moeten sluiten”.
Ik vroeg hem of hij een boodschap had voor de Palestijnen, Israëli’s of mensenrechtenactivisten.
“Mijn boodschap voor de Palestijnen is dat zij hun strijd niet op moeten geven”, antwoordde hij. “Als zij opgeven, dan zouden zij door de voortdurende vernederingen door de Israëlische nazi’s hun gevoel van eigenwaarde kunnen verliezen. Vecht met menselijke middelen. Het is gerechtvaardigd om de Israëlische zionisten te laten zien dat je een kracht bent waarmee rekening moet worden gehouden. Vecht met stenen, met wapens. Ja, ook met wapens. Als je niet vecht, dan raak je je gevoel van eigenwaarde kwijt en zul je niet worden gerespecteerd door de Israëli’s”.
“Als wij, westerse democratische samenlevingen, de Palestijnen niet steunen in hun strijd, dan moeten we ons schamen als de Palestijnen worden vernietigd. De Verenigde Staten en Europa moeten hun tanden laten zien” voegde hij er aan toe.
Hajo was een van de meer dan veertig overlevenden van de genocide door de nazi’s, die onlangs een brief ondertekenden waarin de Israëlische bombardementen op Gaza wrden veroordeeld.
In mei werden de brieven die Hajo Meyer’s aan zijn familie schreef tussen juli 1939 en 1945 in Duitsland gepubliceerd.
Hajo Meyer, dank je voor je menselijkheid, je waardigheid, je liefde en je consequente steun aan de verdediging van de rechten van de mens.
Dit artikel verscheen eerder als blog op The Electronic Intifada.
http://electronicintifada.net/blogs/adri-nieuwhof/last-interview-auschwitz-survivor-urged-palestinians-not-give-their-fight
Het artikel werd voor Jaffadok vertaald door Adri Nieuwhof.