Op 20 oktober wordt door progressieve zionisten in de Verenigde Staten stilgestaan bij de moordaanslag op Yitzhak Rabin, vijfentwintig jaar geleden. Hij was premier van Israël en de meest prominente trekker van de Oslo Akkoorden aan Israëlische kant. Het moet een groots gebeuren worden: het ‘Yitzhak Rabin 25-Year Memorial Event’. Blijkens de aankondiging zal het ‘linkse’ congreslid Alexandra Ocasio-Cortez (“AOC”) één van de prominente sprekers zijn.
De progressieve, ‘liberale’ zionisten hebben binnen de Democratische Partij een krachtige stem. Nog niet, geloof ik, als het op harde politieke besluiten aankomt, maar wel in de aanloop daarnaartoe. Net als de Amerikaans zionistische hoofdstroom bepleiten zij de tweestaten oplossing. Het verschil is dat zij het serieus menen omdat Israël anders een ondemocratische apartheidsstaat zal worden. In het Congres worden zij ook door de Democraten gewantrouwd maar getolereerd.
Deze zionisten – de herdenking wordt georganiseerd door Americans for Peace Now (APN) – worden nerveus. Het geloof dat de ‘tweestaten’ nog haalbaar is neemt af, maar geloofsafval wordt binnen de DP niet getolereerd. Zeker niet nu er een president zit die als geen ander in de positie is om de democraten weg te zetten als anti-Israël. De progressieve pro-Israël factie is op zoek naar helden en Rabin is zo’n held: een man die ooit als premier Israël leidde, die ‘vrede’ sloot met de Palestijnen. Rabin ‘stierf met het lied van de vrede op zijn lippen’. Hij ‘schudde de hand van Yasser Arafat’. In Europa circuleert ook een verhaal dat Rabin tijdens de Palestijnse volksopstand eind jaren ’80 als bijnaam kreeg, ‘de man van de gebroken botten politiek’. Het memorial zet in op het eerste verhaal.
Met AOC leken de organisatoren van het memorial een grote slag te hebben geslagen. Zij behoort tot de linkervleugel van de DP, ook wat de kwestie Israël/Palestijnen betreft. Iedereen verwacht dat zij haar positie binnen de DP de komende jaren verder zal versterken. Betekende haar toezegging voor de 20e oktober dat zij (als niet-joodse) bezig is om op te schuiven naar de liberaal-zionistische positie? Nee dus. Zij heeft gisteren afgezegd. Haar was verteld dat van haar een discussiebijdrage werd verwacht, maar het bleek te gaan om een eerbewijs aan Rabin. Nu hoorde zij ook nog van die gebroken botten en andere nare verhalen.
Wat zich precies heeft afgespeeld rond de uitnodiging is misschien niet zo belangrijk. Belangrijk is dat zo’n gang van zaken vijf jaar geleden in de VS ondenkbaar zou zijn geweest. Een jong, populair en prominent Congreslid, die het zeer goed doet in de media en voorbestemd is voor hogere functies (wat ook blijkt uit deze uitnodiging) neemt in het openbaar afstand van de man van ‘het lied van de vrede’. De ‘tweestaters’ zullen binnenkort moeten kiezen. Peter Beinart, een van hun voormannen en tot voor kort nog enigszins wanhopig voor een joodse plus een Palestijnse staat, is tot ieders verbijstering deze zomer overgelopen naar het kamp van de ene democratische staat. In Israël ga je dan door voor een landverrader. De kloof tussen progressief Amerika en Israël, waar Rabin zelfs als veel te links wordt beschouwd, groeit.
foto: Rabin en Arafat ‘sluiten vrede’ onder toeziend oog van Clinton