Poster van de expositie in Haifa, genoemd in de column. Foto Trees Kosterman
Gisteravond ben ik naar een exhibitie in Haifa geweest. De naam van deze exhibitie is ‘families interrupted’ (gebroken families). Deze werd georganiseerd door de organisatie Adalah, een mensenrechtenorganisatie in Haifa, samen met Kayan, feministische organisatie voor Arabische vrouwen in Israël, en Isha L’isha (vrouwen voor vrouwen), een Israëlische vrouwenorganisatie.
De avond werd georganiseerd vanwege het feit dat het 10 jaar geleden is dat het Israëlische parlement een nieuwe wet aannam, die ervoor zorgde dat Palestijnse families die op de Westelijke Jordaanoever/Gaza (bezette gebieden) en in Israël wonen niet in staat zijn om een normaal familieleven te kunnen leiden vanwege een verbod op gezinshereniging. Om dit te verduidelijken: de Palestijnse bevolking in bezet gebied, Westelijke Jordaanoever en Gaza bestaat ongeveer uit vier en een half miljoen mensen, binnen Israël wonen er meer dan een miljoen Palestijnen.
Voordat deze wet van kracht werd, hadden allerlei Israëlische wetten die inhielden dat Palestijnen op verschillende manieren niet met elkaar in contact mochten komen sinds de oprichting van de staat Israël, veel invloed op het familieleven van tienduizenden Palestijnen. Bijvoorbeeld, voor Palestijnen uit Gaza was het al verboden om de Westelijke Jordaanoever te betreden, ook om te trouwen of zich bij hun gezin te voegen. Voor Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever en Gaza is het bijna onmogelijk om zich te voegen bij hun familieleden die gevlucht of eruit gegooid zijn gedurende de juni oorlog van 1967. Tijdens en na deze oorlog verloren meer dan 300.000 Palestijnen het recht om zich te (her-)vestigen in de nieuwe bezette gebieden. Zij waren vluchtelingen geworden in de omringende landen zoals Jordanië en Libanon.
The Nationality and Entry to Israel Law
In 2003 kwam er weer een nieuwe wet die veel invloed zou hebben op het Palestijnse familieleven, “The Nationality and Entry to Israel law 2003” ofwel de Nationaliteiten en Toegang tot Israël wet 2003. Deze werd van kracht op 31 juli 2003 en was een tijdelijke wet. De wet verbiedt het verlenen van een verblijfsvergunning of staatsburgerschap aan Palestijnen uit de in 1967 bezette Palestijnse gebieden, die getrouwd zijn met Israëlische burgers. De wet treft duizenden gezinnen bestaande uit tienduizenden individuen. De wet, die oorspronkelijk werd vastgesteld voor een jaar, werd verlengd door het parlement voor een periode van zes maanden op 21 juli 2004 en voor een extra periode van vier maanden op 31 januari 2005. Op 27 juli 2005 heeft het parlement gestemd voor verlenging van deze wet tot 31 maart 2006, met kleine wijzigingen die de discriminerende aard van deze wet zeker niet minder maakt. De wet vormt een van de meest extreme maatregelen in een reeks overheidsmaatregelen die gericht zijn op het ondermijnen van de rechten van de Palestijnse burgers van Israël, evenals Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever, Gaza en Oost-Jeruzalem.
Op 21 maart 2007 heeft het parlement gestemd voor uitbreiding van deze wet. Eerst was er een verbod op gezinshereniging met echtgenoten/-es afkomstig uit de Westelijke Jordaanoever of Gaza. Nu is deze lijst uitgebreid met gezinshereniging waarbij een echtgenoot een inwoner of burger is van Libanon, Syrië, Iran of Irak. Deze staten worden door Israël gedefinieerd als “vijandelijke staten”. De grootste groep die hierdoor getroffen wordt is de Palestijns/Arabische gemeenschap in Israël. Zij hebben een Israëlisch paspoort, zijn Israëlische burgers, maar hebben niet dezelfde rechten als de Joodse burgers. De Palestijnen in Israël trouwen vaak met Palestijnen die van de Westelijke Jordaanoever komen. Het is dichtbij, en het is iets wat altijd al gebeurde.
De meesten kiezen ervoor om in Israël te wonen, daar men liever niet onder militaire bezetting leeft, zoals het geval is op de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Voor 2003 kregen de meeste echtgenotes/-en een verblijfsvergunning om binnen Israël te wonen met hun families, vrouw of man en kinderen. Van de meesten die voor 2003 getrouwd waren en hun papieren hadden, zijn deze papieren in 2003 weer ingetrokken. Wat tot resultaat had dat complete families uit elkaar zijn gerukt en er geen sprake meer kan zijn van een normaal gezinsleven. Later in dit artikel geef ik een paar persoonlijke getuigenissen van families wie dit is overkomen.
In 2007 werd de wet aangepast. Enkele aanvragen voor gezinshereniging werden gehonoreerd. Enkelen kregen een tijdelijke toegangsvergunning (voor een jaar). Dit hield in dat men een jaar naar zijn of haar familie kon gaan, maar tijdens dit jaar is het verboden om te werken, men kan geen gebruik maken van eventuele uitkeringen en of medische faciliteiten in Israël en men mag ook niet autorijden. Deze vergunningen kunnen ieder moment weer ingetrokken worden. Het maakt het onmogelijk om een zekere toekomst voor het gezin op te bouwen. Zo zijn er duizenden gezinnen die moeten kiezen tussen gescheiden leven, illegaal leven in Israël met de kans dat je ieder moment opgepakt kan worden, of verhuizen naar de Westelijke Jordaanoever of Gaza. Met het risico dat de echtgenoot of echtgenote met het Israëlische paspoort dit kwijtraakt en nooit meer naar zijn of haar familie kan. Of degenen die zich dat kunnen veroorloven, kiezen voor naar het buitenland emigreren en hun eigen vaderland de rug toekeren.
In eerste instantie gaf Israël als reden voor deze wet veiligheidsredenen op. Het is inderdaad waar dat een zelfmoordaanslag is uitgevoerd door een Palestijn van de Westelijke Jordaanoever die een Israëlische verblijfsvergunning had. Maar uiteraard is dit een disproportionele maatregel, als je ziet dat tienduizenden mensen door deze maatregel geraakt worden. Daarom gelooft men ook dat deze wet niets te maken heeft met “veiligheid” maar meer met Israël’s inspanning om een joodse meerderheid te behouden. Het is een discriminerende, racistische wet, die zijn gelijkenis niet kent in welke democratische staat dan ook. Vanuit verschillende bronnen blijkt dat meer dan 30.000 families (ongeveer 130.000 individuen) hier slachtoffer van zijn. Het juiste aantal is niet echt bekend, daar velen hun mond niet opendoen uit angst om gedeporteerd te worden. Ik ken persoonlijk enkele gevallen die hier veel onder te lijden hebben, maar ook via via heb ik veel verhalen gehoord. Ik wil er enkele optekenen. Vanwege privacy redenen gebruik ik fictieve namen.
Said
Said komt uit een dorp in Galilea, het noorden van Israël. Hij werkte in Ramallah. Daar ontmoette hij Kareen. Beiden waren al wat ouder, 43 en 40 jaar. Ze werden dolverliefd en gingen trouwen. Ik was op hun bruiloft in Galilea. Kareen was “illegaal” vanuit Ramallah Israël binnengesmokkeld. Ze hielden een groot bruiloftsfeest, alleen haar broer (ook binnengesmokkeld) was erbij, de rest van haar familie kon niet komen. Ik herinner me dat tegen 11 uur ‘s avonds er ineens politie aan de deur kwam, die haar wilden arresteren, in haar witte jurk. Alle gasten gingen om haar heen staan om haar te beschermen en uiteindelijk durfde de politie niets te doen.
Kareen
Kareen ging bij haar echtgenoot wonen, durfde amper de straat op te gaan. Een keer gingen ze een dagje uit naar Haifa. Ze werden aangehouden door de politie, zij werd gearresteerd, en gelijk gedeporteerd naar de Westelijke Jordaanoever. Uiteraard kwam ze na een paar dagen weer terug, maar tot nu toe, na 9 jaar heeft ze geen verblijfsvergunning, en leeft ze constant in angst.
Meer voorbeelden
Een ander echtpaar, hij van de Westelijke Jordaanoever, zij van een dorp hier in Galilea. Getrouwd in 1993. Ze hadden 5 kinderen in de leeftijd van 10 tot een half jaar oud. De vader van het gezin had een verblijfsvergunning, werkvergunning, alles in orde. In 2004 werd alles ingetrokken. Hij werd gedeporteerd naar de Westelijke Jordaanoever en de moeder van het gezin kreeg 2 jaar gevangenisstraf wegens “het onderdak verlenen aan een illegaal”.
Een goede vriendin van mij, uit Jeruzalem, trouwde met een man in Gaza in 1996. Ze hebben twee dochters. Het is een lang verhaal. Maar waar het op neerkomt is dat mijn vriendin met haar twee dochters in Jeruzalem woont, dit vanwege de school van de kinderen, en haar man en vader van de twee kinderen in Gaza verblijft, en niet in staat is om zijn kinderen te zien. Eens in het halve jaar gaat mijn vriendin met haar dochters naar Gaza om vader voor een paar dagen te bezoeken. Ze willen zich niet vestigen in Gaza, want zou ze dat doen dan is zij samen met haar dochters, haar Jeruzalemvergunning kwijt en kan ze nooit meer terug.
Mijn dochter
Het laatste voorbeeld wat ik wil geven is dat van mijn eigen dochter. Zij ontmoette via haar werk een jongeman uit Gaza. Ze hadden veel werkcontact via internet en telefoon. Ze zagen elkaar voor het eerst in het echt na een jaar alleen maar internet. Daarna gingen ze beiden naar verschillende landen om te studeren. Nadat ze beiden na 2 jaar hun studie afgemaakt hadden, zijn ze naar Nederland gegaan om samen hun leven te beginnen. Mijn dochter heeft een Nederlands paspoort via mij en een Israëlisch paspoort via haar vader (Palestijn uit Israël). Het is sowieso uitgesloten dat ze samen een leven op kunnen bouwen in Israël en als ze dat in Gaza zouden willen, zou zij haar Israëlische paspoort kunnen verliezen en zouden we haar niet meer terugzien. Hoe het met hun eventuele kinderen zou moeten hebben we nog geen idee van. Als bekend is dat de vader uit Gaza komt, zouden die kinderen waarschijnlijk niet eens Israël in mogen, dus naar ons toe komen, maar het is ook vreselijk moeilijk om de familie in Gaza te bezoeken.
Kayan
De vrouwen organisatie Kayan werkt met veel vrouwen die uit de Westelijke Jordaanoever of Gaza komen. Deze vrouwen zijn getrouwd met een Palestijn die een Israëlische burger is, maar zij hebben nog geen zelfstandige verblijfsvergunning, wat voor 99 % van deze vrouwen geld. Hun kinderen staan niet op hun identiteit bewijs ingeschreven, maar op dat van hun man. Dit betekent dat als er problemen in het huwelijk zijn zoals mishandeling, slecht huwelijk om allerlei redenen, zij geen kant op kunnen en als zij ervoor kiezen om te gaan scheiden worden ze sowieso altijd teruggestuurd naar hun eigen familie in de Westelijke Jordaanoever. Daarbij verspelen zij ook alle rechten om hun kinderen te zien. Deze vrouwen kunnen niet voor bescherming naar de politie, want die pakt ze direct op en deporteert ze.
Ik ken veel mensen die op deze manier moeten leven, en het ene verhaal is nog schrijnender dan het andere. De mensenrechten organisatie Adalah probeert al jaren tegen deze wet te vechten, tot nu toe zonder resultaat. Op hun website is meer informatie over deze wet en de pogingen van Adalah om de wet te stoppen te lezen. Zie: www.adalah.org en http://adalah.org/eng/Articles/1556/Family-Unification
Via de website: http://loveunderapartheid.com kan je meer getuigenissen lezen en video’s zien van mensen die hier onder te lijden hebben. De twee andere links verwijzen naar twee vrouwenorganisaties die veel te maken hebben met vrouwen die slachtoffer zijn van deze wet.
http://www.kayan.org.il
http://www.isha.org.il/eng/
Trees Zbidat-Kosterman, Sakhnin
www.galilee.com
https://www.facebook.com/GalileeToday