Wie weten wil hoe de wind morgen waait, moet naar Tony Blair luisteren.
Tony Blair.
Tony Blair houdt vandaag een belangrijke rede in Londen. Hoe ik dat weet? Een journalist van de Independent liep gisteren door Hyde park en zag een papiertje fladderen op de wind. Hij stak snel zijn hand uit en griste het uit de lucht. En wat stond erop? Het waren de aantekeningen van Blair voor de redevoering die hij op dit moment houdt in een grote zaal in het centrum van de financiële wereld. De journalist rende naar zijn laptop en heeft het bericht, helemaal buiten medeweten van Blair, meteen naar de redactie gestuurd. Zo moet het gegaan zijn want vandaag stond het er al in, terwijl Blair nog moest beginnen aan zijn toespraak.
Blair doet een oproep aan “het westen” om zich niet af te keren van het Midden-Oosten. Wat is het probleem? De radicale islam! Die radicale islam is het meest schrijnende voorbeeld van anti-westerse belangen die rondspoken in het Midden-Oosten. Het westen moet zich teweer stellen tegen deze “growing threat”.
Na de mislukkingen in Afghanistan en Irak zijn de westerse regeringen merkwaardig terughoudend (“curiously reluctant”) in het onderkennen van het gevaar van het islamitisch extremisme. Blair pleit voor “engagement beyond the political”. In gewoon Nederlands: het westen moet (weer) bereid zijn om militair in te grijpen. Dus niet zoals het Britse Lagerhuis dat vorig jaar deelname aan de aanval op Syrië afstemde. Het westen moet revoluties steunen die zich keren tegen de moslimheersers. Volgens het papiertje zal Blair vanmiddag met name Iran noemen. Geen politieke overeenkomst dus met Iran!
Men kan veel van Blair zeggen, maar één ding staat vast: het is een sluwe vos. Als ik mij probeer te verplaatsen in deze slimmerd dan zou zijn gedachtegang als volgt kunnen zijn:
- Mijn goedbetaalde job als leidsman van het Midden-Oosten Kwartet zit er wel zo’n beetje op. Ik moet trouwens op tijd weg wezen; straks krijg ik ook nog een beetje de schuld van het komende fiasco rond het vredesproces.
- Er zou wel eens een golf van kritiek kunnen ontstaan op de Israëlische bezettingspolitiek zodra tot de publieke opinie in het westen doordringt wat voor truc er achter die “Palestijnse staat” zat.
- Regeringen in de VS en Europa kunnen het zich (voorlopig nog) niet veroorloven om Israël te laten vallen en het de schuld te geven. Er moet dus in de plaats van het “vredesproces”, iets komen dat de potentie heeft om de publieke opinie in het westen bij de les te houden. Iets in de trant van, “steun voor Israël blijft noodzaak, ook al vinden wij het niet allemaal een erg sympathiek land.
Toen ik zover was ben ik eens op de landkaart gaan kijken waar dat levensgevaarlijke moslimgebied van Blair nu precies ligt. Wat blijkt? Israël ligt precies in het midden. En als je verder nadenkt, waar zitten dan de haarden van “moslimextremisme” die het gemakkelijkste aan het publiek in het westen verkocht kunnen worden als levensgevaarlijk? Dat zou wel eens aardig overeen kunnen komen met de best georganiseerde haarden van verzet tegen Israël: a. Iran b. Hezbollah in Libanon en c. Hamas in de Gazastrook. Maar, vergeet ook niet de moslimbroeders in Egypte, de Palestijnse meerderheid in Jordanië, de mainstream-moslims in Turkije, de shiiten in Irak en op het Arabisch Schiereiland en vergeet ook niet de Syriërs die elkaar nu op leven en dood bestrijden maar allemaal één ding gemeen hebben: ze hebben de pest aan een apartheidsstaat die moslims als tweederangs burgers behandelt.
De haarden van het “moslimextremisme”.
Wie gaan er vanmiddag applaudiseren voor Blair? Iedereen die zoekt naar een nieuw Israël-verhaal, Israël en de Israëllobbies voorop. De neoconservatieve stroming in de VS en de uitlopers daarvan in Europa. Alles wat belang heeft bij de “Atlantische band” en de Navo en bij defensiebudgetten. Het militair industrieel complex, dus de mensen van leger, inlichtingendiensten en alles wat verder belang heeft bij anti-terrorismebeleid, hier of in het Midden-Oosten. Christenen die het “Israël” van het Oude Testament vereenzelvigen met de staat Israël. Politici in Engeland en de VS die de ambitie hebben om Cameron dan wel Obama op te volgen en op zoek zijn naar een stevig verhaal en steun van de Israëllobby.
Als Blair goed heeft aangevoeld dat dit het nieuwe Israëlverhaal wordt, dan blijft er een verschil tussen het verhaal van het “vredesproces” en extreme-moslim verhaal. Het eerste is een leugen dat een morele kern suggereert (“joden hebben recht op veiligheid”). Het verhaal van Blair is een leugen rond een amorele kern (de belangen van het westen).
Toch zie ik nog een behoorlijke markt voor Tony Blair.