Iedereen wist dat een trapezekoning als Netanyahu ooit op spectaculaire wijze ten val komt. Behalve hijzelf. Er tekenden zich tot dit weekend twee mogelijkheden af. Ofwel Netanyahu wordt als leider van de Likoed partij opzijgeschoven waardoor een regeringscoalitie-op-het-laatste-moment een derde verkiezingsronde binnen één jaar overbodig maakt. Of er komen in maart 2020 toch weer verkiezingen, Netayahu tegen Gantz. Vandaag werd bekend dat de leiderschapsstemming binnen Netanyahu’s Likoed niet op tijd wordt gehouden. Vrijwel zeker verkiezingen dus.
Netanyahu belooft agressieve lijn
Het moddergevecht gaat in volle hevigheid door en de Israëlische premier speelt nu drie troeven uit. Twee zijn gebaseerd op zijn relatie met president Trump, een relatie die zo bijzonder schijnt dat Netanyahu en alleen hij het volgende voor Israël in de wacht kan slepen: een “historisch” veiligheidsverdrag met de VS ‘that would ensure Israel’s freedom of action’ en de erkenning door de VS dat de Jordaanvallei tot Israël behoort. En, om niet voor concurrerend politicus generaal Gantz onder te doen kondigt hij aan dat indien nodig, ‘Israel would engage in a large-scale operation in the Gaza Strip’.
Het eerste, freedom of action, gaat over mogelijke toekomstige militaire acties tegen Syrië, Libanon en zelfs Iran. De annexatie van de Jordaanvallei is een oorlogsverklaring aan de niet-joodse bevolking in de Westelijke Jordaanoever. Met de large-scale operation in de Gazastrook kan alleen bedoeld zijn een grondoffensief en/of bombardement dat niet onderdoet voor de door generaal Gantz geleide Operatie Protective Edge in 2014 met zo’n 2150 Palestijnse slachtoffers. Wat Netanyahu tijdens zijn val – zijn religieuze bondgenoten in de huidige coalitie geloven steeds minder in een overwinning met hem in maart volgend jaar – aan de kiezers duidelijk maakt, is dat hij in de geest van Jabotinsky met ijzeren vuist zal regeren over ‘de Arabieren’ in en rondom Israël. En dat alleen hij de daarvoor nodige instemming van de president van de VS kan afdwingen.
Gantz als alternatief
Benny Gantz en de figuren waarmee deze zich omringt worden door invloedrijke religieuzen beschouwd als net zo rechts als Netayahu, net zo gericht op annexatie als de gelegenheid er rijp voor is en net zo agressief ten opzichte van het ‘Arabische gevaar’. Gantz is in hun ogen salonfähig, uit hetzelfde hout gesneden als de top van Likoed. Netanyahu en Likoed hebben Ze’ev Jabotinsky als geestelijke vader. De afstammingslijn loopt via de vooroorlogse strijdgroep Irgun en de latere rechtse partij Herut naar de huidige Likoed. Er zijn tenminste twee verschillen met vroeger. Negentig jaar geleden waren de joodse immigranten ver in de minderheid in Palestina en Jabotinsky vreesde een tweede Europese oorlog (die kwam er: WO II). Een tweede verschil: Jabotinsky, in al zijn gespletenheid droeg nog iets mee van de Europees-joodse cultuur – lees over zijn jeugd in de wonderbaarlijke stad Odessa – die hem wellicht in staat had gesteld na de oprichting van de staat Israël een andere afslag te nemen. De huidige Israëlische leiders hebben in hun geestelijke bagage alleen de harde ‘Iron Wall’-filosofie, van … inderdaad Ze’ev Jabotinsky.