Deze week viel de tweehonderdste digitale aflevering van Keerpunt in de bus. Ruim twintig maal per jaar levert Keerpunt een verzameling goed geselecteerde links naar artikelen die interessant zijn in verband met het Israëlisch-Palestijns conflict: (http://www.werkgroepkeerpunt.nl/nieuwsbrief.php). Als je tijd hebt loop je de links in zo’n nieuwsbrief even langs en anders pak je er een paar. Maar wat gebeurt er met de afgehandelde Keerpunten: nummer 199 tot en met 1? Is er überhaupt een reden om daarover na te denken? Dat hangt om te beginnen af van je visie in het algemeen op historische kennis en historisch onderzoek. In de tweede plaats van je verwachtingen voor wat betreft de belangstelling in de komende jaren voor de historische achtergronden van het Midden-Oosten conflict.
Historische kennis (“hoe is de huidige situatie ontstaan?”), is essentieel om de actualiteit waar je dagelijks mee geconfronteerd wordt betekenis te geven. Kranten en andere media hebben daar moeite mee. Zij voeren een dagelijks gevecht om de deadlines te halen. En concurrentie dwingt tot kostenverlaging. Beide geen stimulans voor onderzoek naar het verleden. Een voorbeeld. Toen de opstand in Syrië twee jaar geleden begon lazen wij eerst dat moedige democraten zich verzetten tegen de dictator Assad. Een jaar later namen wij verbaasd kennis van de aanwezigheid binnen dat verzet van gewapende “salafisten”, jihad-strijders die ketters en ongelovigen bestrijden. En nu, zomer 2013 lezen wij verbijsterd dat de westerse bondgenoten Qatar en Saoedie-Arabië in Syrië wapens leveren aan het al Nusra Front, een “moderne” uitgave van al Qaida. En ergens op internet zie je opeens een foto van Assad als eregast op de tribune op de Champs Elysée tijdens de parade op Quatorze Julliet. Nog maar vijf jaar geleden. Je herinnert je vaag dat eerder gezien te hebben. Wij lezen niet alles en van wat wij lezen vergeten wij veel. Soms wil je een onderwerp later weer eens op een rij hebben. Maar waar vind je het?
Ik verwacht dat de belangstelling voor de historische achtergronden van het Midden-Oosten conflict in de komende jaren gaat toenemen. Vanwege de te verwachten mislukking van het vredesproces en de laatste Amerikaanse pogingen om dat als decor overeind te houden. Omdat de Israëlische regering haar radicale koers in het Israëlisch – Palestijnse conflict blijft voortzetten. Vanwege de turbulentie in de Arabische landen. Vanwege de onafwendbare verwijdering tussen de Amerikaanse en de Europese Midden-Oosten politiek. Allemaal ontwikkelingen die niet goed te begrijpen zijn zonder de geschiedenis erbij te pakken.
Palestina en Israël zitten boordevol historie. En als er één thema is waar geprobeerd wordt om een eenzijdige context te scheppen (“framen”) dan is het wel dit conflict “tussen twee volkeren die allebei snakken naar vrede”. En het moet gezegd: Israël en de zionistische organisaties elders zijn op dat gebied de winnaars. Je eigen context scheppen vereist zoeken. Wie op internet zoekt naar, om een voorbeeld te noemen, de historie van de afscheidingsmuur, is:
- Heel veel tijd kwijt.
- Loopt tegen sites en pagina’s aan die om wat voor reden dan ook niet (meer) toegankelijk zijn.
- Blijft na lezing vaak met het onbevredigende gevoel zitten dat het ondoenlijk is de informatie zo op te slaan dat je het later weer kunt vinden.
Op dat laatste punt biedt de Nieuwsbrief Keerpunt wel mogelijkheden. Je zoekt bijvoorbeeld naar standpunten van Barack Obama toen hij wel gekozen was maar formeel nog geen president. Je komt dan vrij snel bij Nieuwsbrief 27 van november 2008. Maar als je als ingang kiest een onderwerp, los van de tijd, bijvoorbeeld “het Israëlbeleid van Obama sinds januari 2009”, dan kost je dat via Keerpunt ook veel inspanning. En bezwaar nummer 3 is niet opgelost. Jaffadok biedt die ingang via thema’s en deelonderwerpen.
Dat is de reden dat Keerpunt en Jaffadok met elkaar in gesprek zijn om te onderzoeken of de twee “ingangen”, de tijd en het thema/deelonderwerp, met elkaar verbonden kunnen worden. In dat geval wordt het bestand van Keerpunt (200 maal 20 tot 30 verwijzingen) langs twee kanten benaderbaar en wordt Jaffadok verrijkt met een groot bestand recente historische bronnen.
Ik wil tot slot graag Guus Hoelen van de Werkgroep Keerpunt complimenteren met zijn vasthoudendheid en met de kwaliteit van zijn selectie.