Atoommonopolie cruciaal voor Israël

Door: Jan Schnerr - Laatst aangepast op: 13 april 2015

Nieuws van 13 april 2015

Vooraanstaande denktank heropent discussie over aanval op Iran. Bericht over tekenen anti-atoomtest verdrag lijkt propaganda.

Israëlisch rapport: aanval enige alternatief voor Iran-overeenkomst

Dreiging aanval op Iran schoof naar achtergrond, maar was nooit weg.

Een rapport van de vooraanstaande Israëlische denktank Begin-Sadat Center for Strategic Studies van de Bar-Ilan Universiteit, heeft als conclusie dat er slechts één alternatief is voor de onderhandelingen met Iran: een militaire aanval. In feite is dat ook wat de Amerikaanse president zegt. Met echter één verschil: Efraim Inbar, de directeur van de denktank die het rapport toelichtte, vindt dat laatste het beste alternatief. In het rapport schrijft hij dat de door de Obama-regering bereikte deal niet wezenlijk verbeterd kan worden: “Unfortunately, no better deal is in the offing. Whatever revisions are introduced cannot change its basic nature”.

De heersende mening in de Israëlische media (met uitzondering van Haaretz en in mindere mate Yedioth Ahronot) is tot nu toe dat de Obama-regering ‘uitgezeten’ moet worden in afwachting van een Republikeinse regering. Inbar lijkt nu een radicalere weg aan te geven. Hij is van mening dat, “a future Republican president would not necessarily be tougher on Iran, as former president George W. Bush did not deal with the problem and “kicked the can down the road.” Met andere woorden, de fricties tussen Israël en de VS zijn fundamenteel en beperken zich niet tot een persoonlijke vete tussen de huidige regeringsleiders.

Bericht dat Israël CTBT zou tekenen

De Jerusalem Post brengt als belangrijk en ‘exclusief’ nieuws dat Israël het verdrag tegen het testen van nucleaire wapen (CTBT, Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty) zal tekenen. Aanleiding is een exclusief interview met een hoge functionaris van de CBTB-organisatie (CBTBO, onderdeel van de VN), Lassina Zerbo. Deze verklaarde tijdens een bezoek aan Israël met een internationale delegatie, “I believe that eventually Israel will ratify the [Nuclear- Test-Ban] treaty,”. Hij heeft overleg met Yuval Steinitz, minister voor Strategische Zaken en het hoofd van de Israel Atomic Energy Commission. In maart 2014 sprak hij met minister van Buitenlandse Zaken Lieberman. Dat gesprek gaf hem de indruk, “that Israel’s ratification is not a matter of “if,” but rather “when.”

Sinds het tot stand komen van het verdrag in 1996 is het testen van atoomwapens vrijwel tot stilstand gekomen. Toch is het Verdrag niet in werking getreden. Daarvoor is nodig dat een achttal landen van een lijst van 44 landen, die gedefinieerd worden als nuclear technology holders, het Verdrag alsnog tekenen en/of ratificeren: China, Egypte, India, Iran, Israël, Noord Korea, Pakistan en de VS. Israël heeft wel ondertekend maar niet (na parlementaire goedkeuring) geratificeerd. Israël is een belangrijk land waarop inwerkingtreding van het Verdrag stagneert. Deze week wordt in het Israëlische Ramat Gan een internationale workshop gehouden over de methodes van verificatie van het plaatsvinden van atoomproeven. Honderd deskundigen uit 30 landen nemen deel. Het interview met Zerbo vindt in die context plaats.

Hoewel uit het bovenstaande de indruk ontstaat dat er schot zit in de opstelling van Israël, gaf een officiële woordvoerder de volgende verklaring af: “The question of ratifying the treaty will be determined in Israel as a result of regional developments. What we see are lack of compliance to international treaties by states in the region [nuclear and chemical treaties – Y.M.] and the recent use of chemical weapons by Syria. Israel will decide on this matter according to its interests. Israel is concerned by the refusal of key states in the region – Egypt, Saudi Arabia and Iran – to operate on their soil monitoring stations as it was decided by the CTBTO.”

Israëlische media zijn aan zeer strenge beperkingen gebonden als het gaat om nucleaire zaken die Israël zelf betreffen. Dat heeft vooral te maken met het feit dat Israël een atoommacht is, terwijl dat nooit bevestigd wordt. De conferentie, het interview en de berichtgeving kunnen de indruk wekken dat Israël actief meewerkt aan controle en een atoomvrij Midden-Oosten (de zogenaamde MEWFZ, Middle East Nuclear Weapons Free Zone). Het officiële commentaar geeft daartoe geen aanleiding.

Hillary Clinton: ‘hard choice’

In de media wordt erop gewezen dat Hillary Clinton, nu zij officieel in de race is voor het presidentschap, een keuze voor een overeenkomst met Iran dan wel (in principe) oorlog met Iran niet kan ontlopen. Jerusalem Post: “Democratic lawmakers on Capitol Hill hope to avoid having to choose sides between their president and the prime minister. Clinton will not have that luxury; she will be forced to endorse or reject a nuclear deal during the course of her campaign.”

bronnen:

Jerusalem Post, 13/04

Frankfurter Allgemeine Zeitung, 13/04