Nieuws van 31 maart 2015
Amerika wil dertien jaar oud Saoedisch plan als ‘starter’. Iran-overeenkomst lijkt er te komen. Har Homa groeit; ook als twistpunt.
Pakt VS Arabisch vredesinitiatief op?
Har Homa: tussen Jeruzalem en de Palestijnse staat
Volgens serieuze bronnen in New York zou de Amerikaanse regering het Arabisch Vredesinitiatief (AV 2002) weer onder de tafel vandaan willen halen. Dit uit 2002 daterende plan is door Israël altijd verworpen. Volgens diezelfde bronnen zijn de VS erop uit om het plan van 2002 door een of meer andere Westerse landen in discussie te laten brengen. Het moment daarvoor komt nadat de nieuwe Israëlische regering is beëdigd. De procedure zou kunnen zijn (nog steeds volgens ‘senior officials’), hetzij een behandeling in een internationaal forum (JS: mogelijk Veiligheidsraad) hetzij rechtstreeks naar de Israëlische regering en de Palestijnse Autoriteit.
De wens om een bondgenoot het AV 2002 te laten promoten biedt Washington de vrijheid om er in het door de VS gewenste vredesoverleg op bepaalde punten vanaf te wijken. Het voeren van het vredesoverleg (als het daarvan komt) op basis van het AV 2002 zou gezien vanuit de VS twee voordelen hebben. Ten eerste is het een positief gebaar naar Saoedie-Arabië en zijn satellieten aan de Perzische Golf. Dat kan belangrijk zijn in verband met de Saoedische onvrede over een normalisatie van de betrekkingen tussen de VS en Europa met Iran. In de tweede plaats is het een signaal aan de nieuwe Israëlische regering dat er vaart gemaakt gaat worden met een nieuw vredesoverleg.
Ook met het AV 2002 blijft dit gebied het centrum van het conflict
Het Arabisch Vredesinitiatief werd in 2002 door de Arabische leiders naar voren gebracht. Saoedie-Arabië was de initiatiefnemer. Het werd onmiddellijk afgewezen door de toenmalige regering Sharon. Nauwelijks een week later viel het Israëlische leger het bestuurscentrum van de PA aan en werd Yasser Arafat een gevangene in de verwoeste gebouwen. Deze actie wordt door sommigen beschouwd als een signaal aan de Arabische wereld en de Saoedis. Zie: http://jaffadok.nl/israel-valt-hoofdkwartier-van-arafat-aan/. Het AV 2002 heeft als kern een Palestijnse staat inclusief Oost-Jeruzalem en een zekere erkenning van het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen. In ruil krijgt Israël normale betrekkingen aangeboden met de Arabische landen (en veel islamitische landen die zich bij het AV 2002 hadden aangesloten).
Indien een Europees land na overleg met de VS het AV 2002 naar voren zou brengen dan zou dat dus mogelijk tot een discussie in de Veiligheidsraad (VR) kunnen leiden. Dat zou een afwijking betekenen van de Amerikaanse lijn, om zelf het vredesoverleg te leiden en andere machten, met name Europese, op afstand te houden via het ‘Midden-Oosten Kwartet’. Bronnen in de VS zijn echter eenstemmig in één opzicht: de VS zullen geen verandering brengen in hun politiek van afwijzing van anti-Israëlische resoluties in de VR of de VN.
Zie voor een visie op een exitstrategie voor de VS uit het ‘Israëlische probleem’ met behulp van het AV 2002: http://jaffadok.nl/columns/kerry-ii-het-israelisch-moeras-als-risico-voor-de-supermacht/
Khalida Jarrar, PFLP: AV 2002 gevaarlijk
Zie ook http://jaffadok.nl/nieuws-van-15-januari-2015-2/ (Khalida Jarrar: Het Arabisch vredesinitiatief is een vooral door Saoedie-Arabië gesteund plan uit 2002, dat (na recente onofficiële wijzigingen in overleg met Washington) neerkomt op een kleine Palestijnse staat met grenswijzigingen ten gunste van Israël.)
Laatste dag rond ‘Iran’
31 maart is de deadline voor het bereiken van een overeenkomst op kernpunten rond het atoomwapen dat Iran volgens de VS en bondgenoten bouwt. Deze datum heeft veel te maken met de Amerikaanse binnenlandse politiek. Een einddatum voor een alomvattend akkoord is 30 juni 2015. De stemming houdt, zoals te verwachten bij professionele onderhandelingsdelegaties, het midden tussen positief en negatief. De Iraniërs zijn vrij negatief. De Russische minister van Buitenlandse Zaken is met kritische opmerkingen vertrokken uit Lausanne maar keert vanmiddag terug. De Franse delegatie is nog steeds een hardliner voor wat betreft het tempo van opheffen van de sancties. Inmiddels wordt in Lausanne gesteld dat ‘middernacht’ niet betekent ‘24.00 uur Zwitserse tijd’. De onderhandelingen zullen dus waarschijnlijk vannacht doorgaan. De Israëlische regering is onveranderd negatief over een overeenkomst met Iran.
De Iraniërs dreigen verhuld met ‘dan maar’ voortzetting van de onderhandelingen als er vannacht geen overeenstemming komt. Voor de Amerikanen is dat geen optie: “Everyone knows that Congress is waiting to act if we can’t get to an agreement,”.
“Har Homa is oorlogsmisdaad”
De bekende PLO politica Hanan Ashrawi heeft de Israëlische bouw in de nederzetting Har Homa een oorlogsmisdaad genoemd. Har Homa (Arabisch: Jabal Abu Ghneim) is een voorstadje van Oost-Jeruzalem en heeft inmiddels 20.000 inwoners. 1.500 woningen zitten in de pijplijn van de vergunningsprocedures. De uitbreiding van Har Homa is voor Europa en de VS de laatste jaren tot een lakmoesproef geworden voor de Israëlische bereidheid om tot een regeling met de Palestijnen te komen. De opmerkingen van Ashrawi moeten worden gezien tegen de achtergrond van de toetreding van Palestina tot het Internationaal Strafhof (ICC) op 1 april 2015. Ashrawi zegt dat het bouwen op en het verplaatsen van eigen inwoners naar bezet gebied, een oorlogsmisdaad is volgens het Statuut van Rome en daardoor valt onder de bevoegdheid van het ICC.
Har Homa creërt een ‘joodse’ buffer tussen de stad Jeruzalem en het omliggende Palestijnse land. Met name de Palestijnse stad Bethlehem wordt op deze wijze verder geïsoleerd van zijn hoofdstad. De EU volgt de laatste tijd een iets hardere lijn wat dit betreft dan de VS. Vorige week steunde de EU een motie in de Mensenrechtenraad van de VN (de UNHRC) waarin deze bouw(-plannen) werden veroordeeld. De VS stemden tegen. Een week geleden kreeg een Israëlische commissie die de bouw van de 1.500 woningen voorbereid “van hogerhand” de opdracht om zijn vergaderingen uit te stellen. Hierin wordt een ingrijpen op regeringsniveau gezien.
bronnen:
Haaretz, 31/03
Jerusalem Post, 31.03 en 30/03
Yedioth Ahronot, 31/03
achtergrond:
http://jaffadok.nl/columns/kerry-ii-het-israelisch-moeras-als-risico-voor-de-supermacht/
http://jaffadok.nl/columns/iran-israel-en-de-vs-deel-ii/
http://jaffadok.nl/israel-valt-hoofdkwartier-van-arafat-aan/